Arama
Çağının çok ötesinde bir ressam: Üsküdarlı Hoca Ali Rıza
İlk Türk empresyonisti olan Üsküdarlı Hoca Ali Rıza'nın hayatını ve içinizi huzurla dolduracak manzara resimlerini, aramızdan ayrılışının yıl dönümünde Fikriyat okuyucuları için derledik.
Türk resim sanatının en usta manzara ressamı olan hoca Ali Rıza 1858 yılında doğdu. Bir çok kaynakta doğum yeri hakkında farklı bilgiler verilse de, öğrencisi Süheyl Ünver'e kalan notlarında, Üsküdar Ahmediye Mahallesinde doğduğu bilgisi yer alır.
Aile efradı, genellikle asker ve bürokrat olmasının yanında çeşitli sanat dallarıyla ilgilenmeleri, Hoca Ali Rıza'nın da resim sanatına ilgi duymasında önemli rol oynar. Ressam Ali Rıza bey, çocukken okul kitaplarına yaptığı resimleri yaşamı boyunca muhafaza ederek saklamıştır.
1878'de Kuleli Askeri Lisesi'ne girer ve burada Osman Nuri Paşa ve Süleyman Seyit Bey gibi hocalardan ders alır ve İtalya'ya resim eğitimi alması için gönderilir. Ancak bir talihsizlik olur ve Napoli'deki kolera salgını yüzünden bu yurt dışı eğitimine gidemez.
Bu, Hoca Ali Rıza'nın ilk ve son yurt dışına çıkma girişimidir çünkü bundan sonra hiçbir zaman ülke dışına çıkmayacaktır, hep Türkiye'de bulunmasına rağmen çağının çok ötesinde yetenekleri vardır.
1911 senesinde olumsuz sağlık durumu sebebiyle Harbiye'den emekliye ayrılır ve bundan sonraki yaşamında geçimini sağlamak için okullarda resim öğretmenliği yapar. 47 yıl süren eğitimcilik yaşamı boyunca bir çok değerli isim yetiştirmiştir; Süheyl Ünver, Pertev Boratav, Sami Yetik, Üsküdarlı Cevat, Dr. Hikmet Hamdi, Osman Asaf, Celal Esat Arseven, Ali Rıza Beyazıt, Sermet Muhtar Alus...