Anavarza Antik Kenti
Tarihi 2100 yıl öncesine giden ve en parlak dönemini Roma İmparatoru Septimius Severus'un ödüllendirmesiyle MS 2. yüzyılda yaşamaya başlayan Anavarza, zaman içinde önemli bir kent haline gelerek 408 yılında Kilikya başkent unvanına kavuştu.
Bizans Dönemi'nde önemini devam ettiren, sonraki yıllarda Ermeniler, Abbasiler, Selçuklular, Ramazanoğulları, Osmanlılar gibi çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapan Anavarza'da farklı kültürlere ait izleri bir arada görmek mümkün.
Kozan ilçesi Dilekkaya Mahallesi'nde bulunan, tarihçesi milattan önce 19 yılına, Roma İmparatorluğu dönemine dayanan ve imparatorluğun Doğu Akdeniz'deki en önemli ordugah merkezleri arasında yer alan antik kent, Anadolu'nun bilinen en büyüğü Efes'ten daha geniş yerleşkeye sahip. Anavarza kapladığı alan ve diğer özellikleriyle dünyanın en büyük antik kentleri arasında gösteriliyor.
4. yüzyılda nüfusu 100 bine kadar çıkmış bir şehir olan Anavarza'da bulunan, anıtsal kapıdan başlayan 34 metre genişliğinde 2 bin 700 metre uzunluğundaki çift şeritli sütunlu yol, bugüne kadar açığa çıkarılan antik dünyanın ilk ve en büyük ana caddesi olma özelliği taşıyor.
Bu kültürel zenginliği sayesinde de UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alması uygun görülen kent; kalıntıları, tarihi ve efsaneleri ile dikkat çekiyor.
Bir süreliğine bölge başkentliği yapan Anavarza'nın bu dönemde şenlik ve spor müsabakalarının da merkezi olduğu biliniyor. Stadyum ile tiyatro kalıntılarını görüldüğünde, bir zamanlar sahnelenen oyunlar ve heyecanlı yarışlar gözünüzün önünde canlanıyor.
Antik kentte sütunlu yol, mozaikli havuzlar ziyaretçilerin ilgisini çeken diğer kalıntılar. 6. yüzyıla ait Kaya Kilisesi ve Havariler Kilisesi Bizans, batı kapısının dışındaki bir kulede görülen Arapça kitabe ise Abbasi Dönemi'ne işaret ediyor. Anavarza ören yerini çevreleyen surlar 1500 metre uzunluğunda ve giriş kapılarından 3. yüzyıla tarihlendirilen bir tanesi zafer takı biçiminde tasarlanmış.
