Arama
Astronomi çalışmaları ile tanınan Müslüman alim: Merraküşi
Müslüman alim Merrâküşî, 12'inci yüzyılda yaşadı; bilim dünyasına yaptığı katkılarla asırları aştı. Matematik, coğrafya, tıp ve astronomiyle uğraşan Merrâküşî, asıl ününü astronomi alanındaki üstün başarılarıyla kazandı. Özellikle astronomiye dair problemlerin çözümünde kullandığı ve geliştirdiği yöntemler bu bilim dalında devrim niteliğindeydi. Çeşitli gözlem aletlerinin düzenlenmesine ve kullanımına dair verdiği önemli bilgiler, kendisinden sonra gelen astronomi alimleri için yol gösterici oldu.
Câmi'u'l-mebâdi' incelendiğinde onun kendinden önceki ilmî birikime hakkıyla vâkıf olduğu anlaşılmakta ve Batlamyus, Hârizmî, Fergânî, Bettânî, Ebü'l-Vefâ el-Bûzcânî, Bîrûnî, Zerkâlî, Câbir bin Eflah gibi bilginlerin matematik ve astronomiye dair çalışmalarından yararlandığı ve onlardan çeşitli nakillerde bulunduğu görülür.
Astronomiyle ilgili kendi gözlemleri ve hesaplama sonuçları ile çeşitli gözlem aletlerinin düzenlenmesine ve kullanımına dair verdiği önemli bilgilerdir.
Onun özellikle gözlem aletlerinin tarihi konusunda en değerli kaynak olma vasfını taşıyan Câmi'u'l-mebâdi' adlı eseri için Kâtib Çelebi "bu sahada yazılanların en büyüğü" ifadesini kullanmıştır.
Bu alanda çalışma yapacak öğrencilerin de göz önünde bulundurularak hazırlandığı anlaşılır.
Merrâküşî, bu eserin yazılma amacını, yaygınlaşmış birtakım yanlış görüşlerin ıslahı, uzun bir şekilde ele alınan konuların özeti, eksik kalan kısımların tamamlanması ve bunların yanında kendisinin ulaştığı sonuçların ortaya konulması şeklinde ifade etmektedir.
Bunlardan Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi'ndeki nüsha Fuat Sezgin tarafından tıpkıbasımı yapılarak neşredilmiştir.
19. yüzyılın başında şarkiyatçıların ilgisini çeken kitabı Jean-Jacques Sédillot Fransızcaya çevirmeye başlamış, fakat ömrü çalışmasını bitirmeye yetmemiştir. Ardından oğlu Louis-Amelie Sédillot tercümeyi tamamlayarak Traité des instruments astronomiques des arabes adıyla iki cilt halinde yayımlamıştır.
Başka bir nüshası bilinmeyen kitapta yazarın adı Ebü'l-Hasen Ali bin Hasan el-Merrâküşî şeklinde kaydedilmiştir.
Manzum tarzda kaleme alınmış olan eser diyet ve yiyeceklerin sağlıkla ilişkisi konusundadır.