Arama
Düşünce aleminin sultanı: İbnü'l Arabi
İslam düşünce ve ilim tarihinin en büyük isimlerinden biri olarak kabul edilen Muhyiddin İbnü'l Arabi, Endülüs'te başladığı ilim yolculuğunu Şam'da tamamlar. Selçuklular ve Osmanlılara etki ederek Anadolu'nun manevi imarında büyük rol oynayan İbnü'l Arabi, yazdığı üç yüzden fazla eserle bugün hala ilim dünyasının gündeminde olan bir isim. Gelin, Osmanlı padişahlarının özel bir hürmet gösterdiği alime yakından bakalım.
Eğitimi
🔷 İbnü'l Arabi'nin göç ettiği İşbiliye kenti, yaşadığı dönemde Endülüs'ün merkezidir. Burada dini tedrisattan geçer. Hadis, Fıkıh, Kur'an ve Kıraat alanında dersler alır.
🔷 Dr. Ali İhsan Kılıç, İbnü'l Arabi'nin eğitim hayatında kırılma noktasını oluşturan olayı şöyle anlattı: "Kendisi bir rüya gördüğünü söylüyor. Rüyasında etrafını düşmanlar çevrilmiş, İbnü'l Arabi bu anda korkuya kapılıyor. Bir yükseltide Hz. Peygamber'i (SAV) gördüm' diyor. Bana şöyle söyledi, 'bana sarıl kurtulursun' dedi, diyor. Bu rüya üzerine rey kitaplarından uzaklaştığını ve hadis kitaplarına yaklaştığını söyler.
Tasavvuf ile ilişkisi
🔷 Genç yaşta tasavvufa yönelen İbnü'l Arabi'nin şeyhi Ebu'l Abbas Ureybi'dir. Kendisinin ifadesiyle şeyhi ummidir. Şeyh Kumi, Abdülaziz Mehdevi gibi isimlerden de ders alarak tasavvuf alanında yetkin bir hale gelir.
🔷 Arabi'nin Endülüs'teki hayatı çoğunlukla şeyhlerle bir arada geçer. Burada bulunduğu süre içerisinde tasavvufa dair pek çok eser kaleme alsa da Endülüs'ten ziyade asıl eserlerini Şam ve Anadolu'da verecektir.
Ummi ne demek?
Okuma ve yazması olmayan kimse "ummi" denir.
Endülüs'ten ayrılışı ve yolculuğu
🔷 Hac niyetiyle Endülüs'ten ayrılan İbnü'l Arabi, deniz yoluyla Mısır'a varır. Daha sonra Filistin'e giderek Hz. İbrahim'in (AS) makamı olan Halilulrahman'ı ziyaret eder.
🔷 Sonrasında Kudüs'e gider ve Mescid-i Aksa'yı ziyaret eder. Kudüs'ten Medine'ye geçip Hz. Peygamber'i (SAV) ziyaret eder. Son olarak 1202 yılında hac görevi için Kabe'ye gider.
🔷 Yaptığı bu uzun ve planlı seyahatin, kendisine büyük ilhamlar sağladığını ifade eder. Mekke'ye gittiği tarih aynı zamanda meşhur olan eseri "Fütuhat-ı Mekkiye" kitabını yazmaya başladığı tarihtir. Kitabın yazımı tam 31 yıl sürer.
İbnü'l Arabi Anadolu'da
🔷 İzzeddin Keykavus'un hocası olan Mecidüddin İshak ile dost olan İbnü'l Arabi, onunla birlikte Bağdat, Diyarbakır, Malatya, Sivas ve Konya'ya gider. Anadolu'da bulunduğu süre içerisinde ilim ve irfan meclisleri oluşturur, talebe yetiştirir.
🔷 Osmanlı devletinin mânevî kurucusu Şeyh Edebâli Dımaşk'ta öğrenim görürken İbnü'l-Arabî'nin sohbetlerine katıldığı rivayet edilir.
İzzeddin Keykavus kimdir?
Türkiye Selçuklu Sultanı olan I. İzzeddin, saltanatı döneminde ülkesini dünyaya ve denizlere açan sahil ve limanlar kazandıran kişidir. Ayrıca Sivas'ı devletin başkenti yapmıştır.
En çok yaşadığı şehir: Şam
🔷 Şam şehri dönemin önemli siyasi, ilmi ve kültürel merkezlerinden biridir. İbnü'l Arabi hayatının geriye kalan kısmını burada geçirir. Öğrencilerine de bu şehirde yaşamalarını tavsiye eder. Zira o devirde Dımaşk'ta altı yüz civarında müderris olduğu bilinir.
🔷 İbnü'l Arabi, burada Benu Zeki ailesinin himayesinde kalır. Çok sayıda eserini Şam'da yazar ve burada dersler verir. Eyyubilerin elinde bulunan şehirde iki yüzden fazla medrese, cami, zaviye gibi yapılar bulunur.
Dımaşk ne demektir?
Şam'ın eski adıdır. "Kardeş kanı" anlamına gelen bu isim, Hz. Âdem'in oğlu Kabil'in, kardeşi Habil'i Şam'ın kuzeyindeki Kasyûn Dağı'nda öldürdüğüne inanıldığından ötürü verilmiştir.