Arama
Cem Sultan kimdir? Cem Sultan Fatih Sultan Mehmet’in veliahtı mıydı?
Son günlerde "Fatih'in portresindeki kişi" olarak gündeme gelen Cem Sultan, Osmanlı tarihinin en çok tartışılan şehzadelerinden biri. Cem Sultan, Fatih Sultan Mehmet'in ölümünün ardından ağabeyi II. Bayezid ile büyük bir taht mücadelesine girmiş; Avrupa topraklarına sığınmasının ardından yaşamının 13 yılını gurbet ve esaret hayatı ile geçirmişti. Peki, Cem Sultan kimdir? Cem Sultan Fatih Sultan Mehmet'in veliahtı mıydı? Cem Sultan taht mücadelesini nasıl kaybetti? Cem Sultan, Osmanlı hanedanında hacca giden tek şahsiyet miydi? Cem Sultan'ın hayatı…
Papa VIII. Innocent, Cem'i Haçlı Seferi'ne dâhil etmek istiyor; ancak Cem Osmanlılara karşı bir harekette yer almamak için direniyordu.
💠
Innocent'in ölümünün ardından yerine VI. Alexandre Borgia geçti. O da hem bir Haçlı Seferi düzenlemek istiyor hem de II. Bayezid'den kazanç sağlamak istiyordu. Bu sırada Fransa Kralı VIII. Charles ordusu ile İtalya'ya girdi. Roya'ya geldiğinde Papa, Cem'i alıp Saint Angelo şatosuna sığındı.
Kral ile Papa arasındaki uzun müzakereler sonucunda Cem Sultan VIII. Charles'a verildi. Kralın düşüncesi Cem'i de alarak Kudüs'e bir Haçlı Seferi düzenlemekti.
📌 Üçüncü kez sahip değiştiren Cem, Roma'dan ayrılıp Fransa'ya doğru yol aldığı sırada 25 Şubat 1495'te Castel Capuana'da öldü.
Cem Sultan olayı, Osmanlı'nın uzun süre Avrupa'ya karşı hareketsiz kalmasına ve şehzadenin hayatta olduğu yıllarda II. Bayezid'in devamlı şüphe içinde yaşamasına sebep olmuştu.
💠
Bayezid, Cem'in Avrupa'daki durumunu takip etmek ve onun Osmanlı'ya karşı bir faaliyete karışmasını önlemek için yoğun çaba harcamış; Avrupa ülkelerine tavizler vermiş, para ve hediyeler göndermişti.
Cem'in ölüm haberini alan Bayezid üç gün yas ilan etmiş ve gıyabi cenaze namazı kıldırmıştı. 13 yıl Avrupa'da esaret hayatı yaşayan Cem, burada Zizim diye tanınmıştı.
Fransa Kralı, Alman İmparatoru, Macar Kralı, Papalık ve Memluk Sultanı, Cem'i ele geçirip kendi siyasi amaçları için kullanmaya çalıştılar.
💠
Avrupa'da Cem'i kullanarak Haçlı Seferi düzenleme fikri sürekli gündemdeydi. Cem ve Mısır'da bulunan ailesi nedeniyle gerilen Osmanlı-Memluk ilişkilerinde yaşanan sorunlar, sonunda savaşa kadar gitti.
Cem Sultan olayından en çok faydalananlar Rodos şövalyeleri oldu. II. Bayezid'den Cem'in masrafları adı altında her yıl 45 bin altın aldılar ve Osmanlı toprakları ve kıyılarında ticaret serbestisi elde ettiler.
📌 Şövalyeler Cem'in Mısır'da bulunan annesi Çiçek Hatun'dan epey para almışlar; Memluk Sultanı Kayıtbay'dan da şehzadeyi teslim edeceklerini söyleyerek 20 bin altın almışlardı.
Cem Sultan, Mısır'a sığındığında Memluk Sultanı Kayıtbay'dan hacca gitmek için izin istemiş ve yanına annesi ile eşini alarak kafileye katılmıştı.
💠
Mekke ve Medine'yi ziyaret edip hac görevini ifa eden Cem, 1482 Mart'ında Kahire'ye dönmüştü.
Osmanlı hanedanında hacca giden tek şahsiyet, Cem Sultan olmuştu. İmparatorluk döneminde Cem'den önce ya da sonra Osmanlı hanedanının erkek üyelerinden hiç kimse hacca gitmemiştir.
📌 İmparatorluğun sona ermesinin ardından Sultan Vahdettin hacca gitmişse de siyasi karışıklıklar nedeniyle haccı tamamlayamadan umre yapıp dönmek zorunda kalmıştır.
Cem Sultan'ın bir hastalıktan mı yoksa zehirlenerek mi öldüğü hala tartışılan bir konudur.
💠
Bu konudaki genel kanaat, Cem'in Fransa Kralı'na teslim edilmeden önce Borgialar tarafından ağır ağır tesir eden bir zehir ile zehirlendiği yönündedir.
Şehzadenin naaşına da rahat verilmemiş; pek çok devletin çekişmesine sebep olmuştur. Cenazesi, namazı Celal ve Sinan Beyler ile birkaç sadık adamı tarafından kılındıktan 86 gün sonra Gaeta'ya götürülmüş; Fransa, Papalık, Napoli ve Osmanlı arasında 2 yıldan fazla süren çekişmeden sonra Lecce'ye nakledilmiş, 1499'da Napoli Kralı tarafından Osmanlı'ya gönderilmişti.
📌 Cem Sultan'ın cenazesi Bursa'da Muradiye Camii haziresindeki Mustafa-yi Atik türbesine gömüldü. Ancak 1855 Bursa depreminde şehzadenin sandukası kayboldu.