Arama
İlk katarakt ameliyatını yapan Müslüman hekim: Ammar bin Ali
İslam medeniyetinin yetiştirdiği en büyük göz hekimlerinden birisi olan Ammar bin Ali, tarihteki ilk katarakt ameliyatını yapan kişidir. Müslüman hekim, çalışmaları ile "oftalmoloji" yani görme yolları ve cerrahisinin babası kabul edilir. Avrupa'da ders kitabı olarak okutulan eserlere imzasını atan Ammar bin Ali'nin uyguladığı tedaviler onun kendi tecrübelerinin ürünüdür. Peki, Ammar bin Ali ilk katarakt ameliyatını nasıl yaptı?
💠 "Kitâbü'l-Müntehab", o döneme kadar göz hastalıkları konusunda yazılmış en kapsamlı eserdi. İslam âlimi, bu ünlü eserinde gözün anatomisi üzerinde durdu.
💠 Eserde 48 göz hastalığı anlatıldı. Göz kapakları, saydam tabaka, göz bebeği, göz akı gibi önemli bölgelerdeki hastalıkları tanıtarak tedavi usullerini açıkladı.
💠 Ammar bin Ali'nin bu eserde açıkladığı tedaviler onun kendi tecrübelerinin ürünüydü. Ünlü hekim, ameliyatlarda kullanacağı aletleri kendi tasarlayıp icat ediyordu.
💠 Kaleme aldığı "Kitâbü'l-Müntehab", 13. yüzyılda İbranice'ye, 15. yüzyılda Latince'ye, 20. yüzyılda Almanca'ya çevrildi ve kendi alanında ders kitabı olarak okutuldu.
💠 Kendisinden asırlar sonra gelen Avrupalı tıp tarihçisi Julius Hirschberg, onun kitabını oldukça ilgi çekici bulunduğunu belirtir.
💠 Prof. Dr. Fuat Sezgin, Avrupalı tıp tarihçisinin Ammar bin Ali'nin eserinde canlı bir tarzda anlattığı, hatta asırlar sonrasından gelen okuyucusu için bile çok büyük bir çekiciliğe sahip olan 6 katarakt ameliyatını çok ilgi çekici bulduğunu belirtir.
(X) Ebu Bekir Er Razi'nin hastalıklara karşı önerdiği tedavi yöntemleri
💠 Avrupa'daki tıp kaynaklarında Ammar bin Ali'nin eseriyle karşılaştırılacak, ona eşdeğer bir yapıt bulunmuyordu.
💠 Prof. Dr. Fuat Sezgin yakın dönem literatüründe bile benzeri bulunmadığını belirtir. Bu durum 18. yüzyıla kadar devam eder.
💠 11. yüzyılın en tanınmış göz doktoru olan Ammar bin Ali, aynı zamanda günümüzden yaklaşık bin yıl önce ilk katarakt ameliyatını yapan kişiydi.
💠 Katarakt, göz bebeğinin arkasında bulunan merceğin saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Hasta adeta buğulanmış bir camın arkasından bakıyormuş gibi hisseder. Halk arasında gözün önüne perde inmesiyle ifade edilir.