Arama
İlk katarakt ameliyatını yapan Müslüman hekim: Ammar bin Ali
İslam medeniyetinin yetiştirdiği en büyük göz hekimlerinden birisi olan Ammar bin Ali, tarihteki ilk katarakt ameliyatını yapan kişidir. Müslüman hekim, çalışmaları ile "oftalmoloji" yani görme yolları ve cerrahisinin babası kabul edilir. Avrupa'da ders kitabı olarak okutulan eserlere imzasını atan Ammar bin Ali'nin uyguladığı tedaviler onun kendi tecrübelerinin ürünüdür. Peki, Ammar bin Ali ilk katarakt ameliyatını nasıl yaptı?
💠 11. yüzyılın en tanınmış göz doktoru olan Ammar bin Ali, aynı zamanda günümüzden yaklaşık bin yıl önce ilk katarakt ameliyatını yapan kişiydi.
💠 Katarakt, göz bebeğinin arkasında bulunan merceğin saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Hasta adeta buğulanmış bir camın arkasından bakıyormuş gibi hisseder. Halk arasında gözün önüne perde inmesiyle ifade edilir.
💠 Ammar bin Ali, emme metodunu kullanarak yumuşak katarak tabakasını kendisinin icat ettiği metal bir iğne ile ameliyat etti.
💠 Bu ameliyat tıp tarihi açısından büyük bir keşif olarak kabul edildi. Kitâbü'l-Müntehab eserinde anlattı.
💠 Bu katarakt uygulaması da günümüzde emme öncesinde lensin dondurulması gibi bazı modern teknik ilavelerle hala kullanılır.
💠 İslam âliminin bir diğer önemli ameliyatı ise sarkık iris tabakasını almasıydı. Bunun neticesinde görme kaybı da yaşanmadı.
💠 Daha önce Yunan ve Araplar bu ameliyatı estetik amaçlı yapsa da görme duyusunda bir iyileşme yaşanmıyordu.
💠 Ammar bin Ali, eserinde bahsettiği ilaçları seneler boyunca denediği ve faydasını gördüğünü belirtir.
💠 Ona göre göz doktoru olmanın önemli standartları vardı.
💠 Ali'ye göre göz hekiminin keskin hisleri, maharetli elleri ve tecrübeli bir kalfası olması gerekiyordu.
💠1010 yılında Kahire'de vefat eden Ammar bin Ali, yaptığı çalışmalarla birçok bilim adamını etkiledi. Eserleri İbranice, Latinceye ve Almancaya çevrildi, ders kitabı olarak okutuldu.
💠 Kendisinden sonra gelen Gafiki ve Tabip Selahattin kitaplarını yazarken ondan faydalandıklarını ifade etti.
💠1905 yılında bu eserin Almanca versiyonunu hazırlayan Prof. Hirschberg, Mevsılî'yi "Arap dünyasının en zeki göz cerrahı" olarak tanımlar.