Arama
Malcolm X’i kim, neden öldürdü?
Malcolm X, ABD'de ırkçılıkla mücadelenin sembol ismi haline gelen siyahi Müslüman lider ve insan haklarının en büyük savunucularındandı. Tarihteki en etkili Afro-Amerikanlardan biri olan Malcolm, hapishane yıllarında hayatını büyük ölçüde etkileyecek olan Elijah Muhammed ile tanışıp Müslüman oldu. Hatiplik konusundaki başarısıyla siyahilerin gönlünde taht kurmayı başardı. En büyük değişimini ise hac için gittiği Mekke'de yaşadı. 57 yıl önce bugün, uğradığı suikast sonucu yaşama veda eden Malcolm X kimdir? Malcolm X'i, bir diğer adı ile el-Hâc Mâlik eş-Şahbâz'ı kim, neden öldürdü? Malcolm X Türkiye hakkında kaleme aldığı mektupta ne yazıyordu?
▶ Dört kardeşi beyazlarca öldürülen babası 1931'de fâili meçhul bir cinayet sonucu hayatını kaybedince Malcolm ve bir kısmı üvey olan yedi kardeşi Refah Kurumu tarafından çeşitli ailelerin yanına yerleştirildi, annesi de akıl hastanesine yatırıldı.
▶ 13 yaşında iken Islahevi Okulu'na gönderilen Malcolm'un "beyaz adam"la ilgili olumsuz düşünceleri burada oluşmaya başladı. Beyaz insanlarla ilişkileri Refah Kurumu görevlileri ve mahalleden tanıdığı birkaç beyaz çocukla sınırlı olmakla birlikte yaşadığı bazı olaylar bu düşüncelerini keskinleştirdi.
▶ Islahevi Okulu'ndan ayrıldıktan sonra Boston'da yaşayan üvey ablasının yanına giden Malcolm, konser salonunda ayakkabı boyacılığı, müşterileri siyahi olan bir lokantada garsonluk yaparken gece hayatıyla tanıştı.
▶ 16 yaşında Boston-New York arasında çalışan trenlerde sandviç satmaya başladı; New York'a gidip geldikçe siyahilerin yaşadığı Harlem'i tanıdı. Harlem'de çalışmaya başladığı barda kendisini uyuşturucu ve kadın ticaretinden antika eşya hırsızlığına kadar giden kirli bir hayatın içinde buldu.
▶ 1946'da hırsızlıktan hapse mahkûm oldu. Charlestown Eyalet Hapishanesi'nde iki yıl yatıp ardından Concord Hapishanesi'ne nakledildi. Hayatını büyük ölçüde etkileyen Elijah Muhammed ile de böyle tanıştı.
▶ Bu dönemde siyahi milliyetçiliğini savunan ve hatta Tanrı'nın da siyahi olduğunu söyleyen Elijah Muhammed'in görüşlerini benimseyerek hepsi onun anlattığı çerçevede Müslüman olan kardeşlerinden bazılarıyla görüşmeye ve mektuplaşmaya başladı.
Malcolm X'in ırkçılık ile ilgili yaptığı konuşmayı izlemek için tıklayın
▶ 1948'in sonlarında nakledildiği Norfolk Hapishanesi'nde kardeşleri aracılığıyla Elijah Muhammed'le de mektuplaştı.
▶ Hristiyanlık'tan başka din tanımayan ve beyaz adamın dini olarak gördüğü bu dinden nefret eden Malcolm'un beyaz adama duyduğu kin ve düşmanlık onun Elijah'nın görüşlerini benimsemesini kolaylaştırdı.
▶ Malcolm, 1952'de hapisten çıkınca Elijah Muhammed'in kurduğu Nation of Islam (İslâm Milleti) hareketine katıldı. Enerjisi, teşkilatçılığı ve harekete bağlılığı ile dikkat çekince Elijah onu teşkilât faaliyetleri için çeşitli yerlerde, son olarak da Harlem'de görevlendirdi.
▶ 1952 yılına kadar Little, bu tarihten itibaren davasının isimsiz bir hizmetkârı olduğunu simgeleyen X soyadını kullanmaya başlayan Malcolm, büyük değer verdiği Elijah Muhammed'in konuşan ağzı haline geldi.