Arama
Nurettin Topçu ve fikir dünyasına ışık tutan 25 ilginç bilgi
Nurettin Topçu'yu en iyi anlatan üç kelime: İsyan, hareket ve idare… Fikir tarihimizin yapaylıktan ve kopyacılıktan uzak, en özgün düşünce adamlarından biri. Yeni bir "insan, millet, devlet" modeli inşa etmeye çalıştı; "milliyetçilik" kavramına, İslam ve Anadolu minvalinde yepyeni bir tanım yaptı. Kendine özgü, ilgi çekici, cesaretli bir yazar, akademisyen ve fikir adamı Nurettin Topçu ve fikir dünyasına dair 25 ilginç bilgiyi, vefat yıl dönümünde sizlerle buluşturuyoruz.
İlk yazılarından itibaren bir taraftan Osmanlı-Cumhuriyet modernleşmesini hesaba katarak fakat onu aşmayı hedefleyerek tenkitçi bir bakış açısıyla yeni bir insan, millet, devlet modeli inşa etmeye çalıştı.
Diğer taraftan bunların o günün şartlarında ve tarihten gelen sağlam zeminler üzerine oturmasını mümkün kılacak bir Rönesans fikri, bir tarih, ilim, sanat, ahlâk, felsefe, tasavvuf ve din anlayışı geliştirmeye yöneldi.
Duygu, akıl, sezgi ve aşk kavramlarını yeniden yorumlayıp ahlâk ağırlıklı bir felsefe kurdu.
Kendisinden önce başlayan Anadolu milliyetçiliğini İslâm merkezli bir yoruma taşıdı. Bunu yaparken Turancılığı, ırkçılığı ve topraktan tamamen kopuk milliyetçilikleri, İslâmcılığı eleştirerek, modernizmin katı ölçütlerine boyun eğmeden Batı, Doğu ve İslâm medeniyetlerini mukayeseli şekilde ele almayı denedi.
Kapitalizm, komünizm, sosyalizm, kültür ve medeniyet, sanayileşme, kuvvet ve teknoloji meselelerini büyük ölçüde dönemindeki yaklaşımlardan farklı bir üslup ve muhteva ile tartıştı.
Türkiye'nin kapitalist ekonomik sisteme ve ahlâk anlayışına, bunların üzerinden Amerikan sempatizanlığına doğru kaymaya başladığı Demokrat Parti iktidarının ilk yıllarından itibaren İslam/Anadolu sosyalizmini savundu.
Maarif, mektep ve din eğitimi konularını özellikle işledi; bir hareket adamı olarak yaşama zevkini bırakıp yaşatma aşkına gönül verecek, sabırlı ve azimli, gösterişsiz çalışan, ruh cephesinin "maden işçileri" olacak idealist bir nesil yetiştirmek için çaba gösterdi.
Topçu'nun özel anlam daireleriyle inşa ettiği, ahlâk telakkisini, felsefesini ve kapitalist dünya görüşüyle Cumhuriyetçilerin ideolojisine karşı muhalif fikirlerini dayandırdığı iç içe üç ana kavram isyan, hareket ve iradedir.
İsyan, mutlak itaate ulaşabilmek için tek tek anlamlı olan ara durakların (arzu ve ihtiraslar, aile, cemaat, örf ve alışkanlıklar, kurallar vb.) bağlayıcılığından ve onların kişiliği sınırlayıcı, hürriyeti daraltıcı, esareti kuvvetlendirici, insanı çürütücü etkilerinden sıyrılmayı, kendini aşarak daha üstün bir nizama, tabiatüstü âleme, birliğe ulaşmayı, Allah'a doğru yükselmeyi ifade eder.
Ona göre, isyan "Allah'ın bizdeki hareketi"dir.