Arama
Timur kimdir? Timur Müslüman mıydı?
Timur, tarihin en büyük cihangirlerinden biriydi. Zamana ve zemine göre değişen siyasi bünyeyi geliştiren, kalabalık orduları fetihlere yönelten etkili bir devlet adamı, askeri bir taktikçi ve strateji uzmanıydı. İslam medeniyetinin en önemli şehirlerinden biri olan ve bugün Özbekistan sınırları içinde bulunan Semerkant'ı "dünya şehri" haline getirmek için büyük çaba göstermişti. Peki, kısa zamanda etki alanını genişleten Timur kimdir? Timur Müslüman mıydı? Doğu, batı, kuzey, güney demeden hangi topraklara seferler düzenlemişti?
Bu sırada Memluklere gönderdiği elçilerin öldürüldüğü haberini alınca Suriye'ye yürüme kararı aldı. Bu durumda tehlikeyi hisseden Kadı Burhaneddin ona karşı cephe kurmaya çalıştı. Yıldırım Bayezid, Memluk Sultanı Berkuk, Altın Orda Hanı Toktamış ve Kadı Burhaneddin arasında bir ittifak kuruldu.
Timur bu ittifakı parçalamak amacıyla Sivas'a doğru ilerledi ve Erzurum'a ulaştı, ancak Toktamış'ın hareketini duyunca onun üzerine yürüdü. Timur'un amacı kuzeyde Toktamış ile güneyde Memluk Sultanlığı arasındaki bağı kesmekti.
Zira 1394 ve 1395 yıllarında Toktamış Han bütün gayretini Berkuk ile sağlam münasebetler kurmaya sarf etmiş, Timur'un kendileri için aynı derecede tehlikeli olduğunu belirterek yardım istemişti.
Timur önce Gürcistan'da fetihlerde bulundu. 1394 yılı güzünde Kuzey Azerbaycan'da Şeki'de iken Altın Orda kuvvetlerinin Derbend'i geçip Şirvan yöresini yağmaladığı haberini aldı. Bunun üzerine Toktamış Han'a karşı yürüdü. 15 Nisan 1395'te Terek ırmağı kıyısında yapılan savaşı kazandıysa da Toktamış'ı ele geçiremedi.
Toktamış'ın kuvvet toplayarak yeniden mücadeleye girişmesinden çekindiği için Özü (Dinyeper) ırmağı taraflarına gidip Toktamış'la iş birliği yapmış olan bazı kabileleri cezalandırdı; onları Balkanlar'a doğru sürdü ve kuzeye Ten (Don) ırmağına yöneldi. Moskova yakınlarına ulaşarak etrafı yağmaladı ve dönüş yolunda zengin şehirler olan Azak, Hacıtarhan (Astarhan-Ejderhan) ve Berke Sarayı'nı yağmalayıp yaktı.
Berke Sarayı'nda yapılan kazılarda bu yangının izlerine rastlanmıştır. Timur'un amacı bu seferle Altın Orda'ya kesin bir darbe indirmekti. Böylece Altın Orda Hanlığı'nı parçaladı. Ayrıca bu sefer Orta Asya, Güneydoğu Avrupa, Baltık ülkeleri ve Rusya bakımından önemli sonuçlar doğurdu; Ruslar'ın güçlenmesinin önü açılmış oldu.
Timur 1396 yılı güzünde Derbend, Azerbaycan ve İran üzerinden Semerkant'a döndü. Başşehrini dünyanın en büyük şehri haline getirme düşüncesiyle fethedilen ülkelerden getirdiği mimar ve ustalara Semerkant'ın imarını emretti.
Beş yıllık seferden sonra Hoten ve Çin taraflarına yönelme düşüncesiyle torunu Muhammed Sultan'ı hazırlık yapması için doğuya gönderdi. Ancak fikrini değiştirerek Hindistan'a gitmeye karar verdi. Bunun sebebi tam bilinmemekle beraber ileride yapmayı tasarladığı seferlerine maddî kaynak sağlama amacı taşıdığı söylenebilir.
Nihayet "kâfirler ve putperestlerle cihad" adı altında Mart-Nisan 1398'de Semerkant'tan hareket etti. O sırada Pencap ve Sind bölgeleri, merkezi Delhi olmak üzere Tuğluk Hükümdarı II. Mahmud Nâsırüddin Han'ın hâkimiyetindeydi. Timur yolu üstündeki Hindulara ağır kayıplar verdirdi; ardından Delhi yakınında Tuğluk hükümdarı ile karşılaştı ve onu yenilgiye uğrattı, Delhi'de büyük bir yağma ve katliamda bulundu. Bol ganimet ve fillerle 29 Nisan 1399'da Semerkant'a döndü.
Timur'un Anadolu'dan çekilip Toktamış Han'ı yendikten sonra Hindistan'a yönelmesi kendisine karşı oluşturulan dörtlü ittifakın çözülmesine yol açtı.
Timur, Toktamış'ı ikinci defa mağlûp ettiği sırada Şirvan'da iken Yıldırım Bayezid'e bir mektup göndererek Berkuk ile Kadı Burhâneddin'e haddini bildireceğini yazmış, zımnen ona ittifaktan ayrılmasını ihtar etmişti. Fakat ittifak üyeleri arasındaki bağlar gevşeyince müttefikler, Timur'u Anadolu ve Suriye üzerine yürümeye teşvik eden veya onunla iş birliği yapanlarla mücadeleye girdiler.
Bu arada Karakoyunlular ve Celâyirliler de eski yurtlarını elde etmek için Timurlular'la mücadeleye başlamışlardı. Kadı Burhâneddin'in 1398 yazında Timur'a taraftar olan Akkoyunlu Beyi Karayülük Osman Bey tarafından öldürülmesi bölgede sağlanan iş birliğinin sonunu getirdi.