Arama
Timur kimdir? Timur Müslüman mıydı?
Timur, tarihin en büyük cihangirlerinden biriydi. Zamana ve zemine göre değişen siyasi bünyeyi geliştiren, kalabalık orduları fetihlere yönelten etkili bir devlet adamı, askeri bir taktikçi ve strateji uzmanıydı. İslam medeniyetinin en önemli şehirlerinden biri olan ve bugün Özbekistan sınırları içinde bulunan Semerkant'ı "dünya şehri" haline getirmek için büyük çaba göstermişti. Peki, kısa zamanda etki alanını genişleten Timur kimdir? Timur Müslüman mıydı? Doğu, batı, kuzey, güney demeden hangi topraklara seferler düzenlemişti?
Berke Sarayı'nda yapılan kazılarda bu yangının izlerine rastlanmıştır. Timur'un amacı bu seferle Altın Orda'ya kesin bir darbe indirmekti. Böylece Altın Orda Hanlığı'nı parçaladı. Ayrıca bu sefer Orta Asya, Güneydoğu Avrupa, Baltık ülkeleri ve Rusya bakımından önemli sonuçlar doğurdu; Ruslar'ın güçlenmesinin önü açılmış oldu.
Timur 1396 yılı güzünde Derbend, Azerbaycan ve İran üzerinden Semerkant'a döndü. Başşehrini dünyanın en büyük şehri haline getirme düşüncesiyle fethedilen ülkelerden getirdiği mimar ve ustalara Semerkant'ın imarını emretti.
Beş yıllık seferden sonra Hoten ve Çin taraflarına yönelme düşüncesiyle torunu Muhammed Sultan'ı hazırlık yapması için doğuya gönderdi. Ancak fikrini değiştirerek Hindistan'a gitmeye karar verdi. Bunun sebebi tam bilinmemekle beraber ileride yapmayı tasarladığı seferlerine maddî kaynak sağlama amacı taşıdığı söylenebilir.
Nihayet "kâfirler ve putperestlerle cihad" adı altında Mart-Nisan 1398'de Semerkant'tan hareket etti. O sırada Pencap ve Sind bölgeleri, merkezi Delhi olmak üzere Tuğluk Hükümdarı II. Mahmud Nâsırüddin Han'ın hâkimiyetindeydi. Timur yolu üstündeki Hindulara ağır kayıplar verdirdi; ardından Delhi yakınında Tuğluk hükümdarı ile karşılaştı ve onu yenilgiye uğrattı, Delhi'de büyük bir yağma ve katliamda bulundu. Bol ganimet ve fillerle 29 Nisan 1399'da Semerkant'a döndü.
Timur'un Anadolu'dan çekilip Toktamış Han'ı yendikten sonra Hindistan'a yönelmesi kendisine karşı oluşturulan dörtlü ittifakın çözülmesine yol açtı.
Timur, Toktamış'ı ikinci defa mağlûp ettiği sırada Şirvan'da iken Yıldırım Bayezid'e bir mektup göndererek Berkuk ile Kadı Burhâneddin'e haddini bildireceğini yazmış, zımnen ona ittifaktan ayrılmasını ihtar etmişti. Fakat ittifak üyeleri arasındaki bağlar gevşeyince müttefikler, Timur'u Anadolu ve Suriye üzerine yürümeye teşvik eden veya onunla iş birliği yapanlarla mücadeleye girdiler.
Bu arada Karakoyunlular ve Celâyirliler de eski yurtlarını elde etmek için Timurlular'la mücadeleye başlamışlardı. Kadı Burhâneddin'in 1398 yazında Timur'a taraftar olan Akkoyunlu Beyi Karayülük Osman Bey tarafından öldürülmesi bölgede sağlanan iş birliğinin sonunu getirdi.
Yıldırım Bayezid'in Anadolu'da Karamanoğulları'na karşı giriştiği mücadele neticesinde Konya, Lârende ve Aksaray gibi şehirleri ele geçirmesi, Kadı Burhâneddin'in öldürülmesiyle önce Amasya'yı, ardından Sivas'ı kendi topraklarına katması, 1399'da Memluk sultanının vefatı üzerine Fırat bölgesine inerek Malatya, Darende ve Divriği'yi işgal etmesi söz konusu ittifakın tam anlamıyla çökmesi demekti. Timur bu durumdan faydalanacaktı.
Hindistan seferinin ardından bir süre Semerkant'ta kalan Timur İran'a yöneldi. Kafkasların güneyindeki Gürcü ve Ermenilerin yeniden etrafa saldırılarda bulunduklarını öğrenmiş, daha önce Hülâgû Han tahtına gönderdiği oğlu Mîrân Şah'ın uygunsuz davranışlarından haberdar olmuştu. Kadı Burhâneddin ile Berkuk'un art arda ölümleri, Berkuk'un yerini çocuk yaştaki Ferec'in alması ve Memlük Devleti içindeki mücadeleler, Bayezid'in Anadolu'da birliği silâh zoruyla sağlamasının yarattığı hoşnutsuzluk Timur'un büyük bir güçlükle karşılaşmayacağını gösteriyordu.
Timur, 10 Eylül 1399 tarihinde "yedi yıllık sefer" diye adlandırılan (1399-1404) batıya doğru son seferine çıktı. 1399-1400 yılı kışını Karabağ'da geçirdikten sonra Bingöl'e ulaştı. Anadolu ve Suriye'yi istilâ etmek için siyasal ortam çok uygundu.
Timur'un Azerbaycan'a gelmesiyle yurtlarını terk eden Karakoyunlu Yûsuf Bey ile Celâyirli Sultan Ahmed, Timur'un Sivas'a gitmek niyetinde olduğunu işittiklerinden Memluklere sığınmaya karar vermişler, ancak bu gerçekleşmeyince Timur'un Sivas'ı ele geçirmesinin ardından güneye doğru indiğini görüp Bayezid'e sığınmışlardı.