Arama
Timur kimdir? Timur Müslüman mıydı?
Timur, tarihin en büyük cihangirlerinden biriydi. Zamana ve zemine göre değişen siyasi bünyeyi geliştiren, kalabalık orduları fetihlere yönelten etkili bir devlet adamı, askeri bir taktikçi ve strateji uzmanıydı. İslam medeniyetinin en önemli şehirlerinden biri olan ve bugün Özbekistan sınırları içinde bulunan Semerkant'ı "dünya şehri" haline getirmek için büyük çaba göstermişti. Peki, kısa zamanda etki alanını genişleten Timur kimdir? Timur Müslüman mıydı? Doğu, batı, kuzey, güney demeden hangi topraklara seferler düzenlemişti?
1393 yılı Ağustos ayında Timur'un Bağdat'a inmesi karşısında Osmanlı, Memluk, Altın Orda ve Kadı Burhaneddin devletlerinde bazı tedbirler alınırken Anadolu beyliklerinde sevinç havası esmeye başlamıştı.
29 Ağustos 1393'te Bağdat'ı ele geçirdikten sonra kuzeye doğru hareket ederek Tikrît'e ulaşan Timur Erzincan emiri, Karamanoğlu, Dulkadiroğlu, Karakoyunlu ve Akkoyunlu beyleriyle Kadı Burhâneddin'e haber gönderip itaat etmelerini istedi, Memluk sultanına da bir elçilik heyeti yolladı. Ancak gelecek cevapları beklemeden kuzeye yöneldi; Musul, Mardin ve Diyarbekir'i aldı, Van gölü kuzeyindeki Aladağ'a ulaştı.
Bu sırada Memluklere gönderdiği elçilerin öldürüldüğü haberini alınca Suriye'ye yürüme kararı aldı. Bu durumda tehlikeyi hisseden Kadı Burhaneddin ona karşı cephe kurmaya çalıştı. Yıldırım Bayezid, Memluk Sultanı Berkuk, Altın Orda Hanı Toktamış ve Kadı Burhaneddin arasında bir ittifak kuruldu.
Timur bu ittifakı parçalamak amacıyla Sivas'a doğru ilerledi ve Erzurum'a ulaştı, ancak Toktamış'ın hareketini duyunca onun üzerine yürüdü. Timur'un amacı kuzeyde Toktamış ile güneyde Memluk Sultanlığı arasındaki bağı kesmekti.
Zira 1394 ve 1395 yıllarında Toktamış Han bütün gayretini Berkuk ile sağlam münasebetler kurmaya sarf etmiş, Timur'un kendileri için aynı derecede tehlikeli olduğunu belirterek yardım istemişti.
Timur önce Gürcistan'da fetihlerde bulundu. 1394 yılı güzünde Kuzey Azerbaycan'da Şeki'de iken Altın Orda kuvvetlerinin Derbend'i geçip Şirvan yöresini yağmaladığı haberini aldı. Bunun üzerine Toktamış Han'a karşı yürüdü. 15 Nisan 1395'te Terek ırmağı kıyısında yapılan savaşı kazandıysa da Toktamış'ı ele geçiremedi.
Toktamış'ın kuvvet toplayarak yeniden mücadeleye girişmesinden çekindiği için Özü (Dinyeper) ırmağı taraflarına gidip Toktamış'la iş birliği yapmış olan bazı kabileleri cezalandırdı; onları Balkanlar'a doğru sürdü ve kuzeye Ten (Don) ırmağına yöneldi. Moskova yakınlarına ulaşarak etrafı yağmaladı ve dönüş yolunda zengin şehirler olan Azak, Hacıtarhan (Astarhan-Ejderhan) ve Berke Sarayı'nı yağmalayıp yaktı.
Berke Sarayı'nda yapılan kazılarda bu yangının izlerine rastlanmıştır. Timur'un amacı bu seferle Altın Orda'ya kesin bir darbe indirmekti. Böylece Altın Orda Hanlığı'nı parçaladı. Ayrıca bu sefer Orta Asya, Güneydoğu Avrupa, Baltık ülkeleri ve Rusya bakımından önemli sonuçlar doğurdu; Ruslar'ın güçlenmesinin önü açılmış oldu.
Timur 1396 yılı güzünde Derbend, Azerbaycan ve İran üzerinden Semerkant'a döndü. Başşehrini dünyanın en büyük şehri haline getirme düşüncesiyle fethedilen ülkelerden getirdiği mimar ve ustalara Semerkant'ın imarını emretti.
Beş yıllık seferden sonra Hoten ve Çin taraflarına yönelme düşüncesiyle torunu Muhammed Sultan'ı hazırlık yapması için doğuya gönderdi. Ancak fikrini değiştirerek Hindistan'a gitmeye karar verdi. Bunun sebebi tam bilinmemekle beraber ileride yapmayı tasarladığı seferlerine maddî kaynak sağlama amacı taşıdığı söylenebilir.
Nihayet "kâfirler ve putperestlerle cihad" adı altında Mart-Nisan 1398'de Semerkant'tan hareket etti. O sırada Pencap ve Sind bölgeleri, merkezi Delhi olmak üzere Tuğluk Hükümdarı II. Mahmud Nâsırüddin Han'ın hâkimiyetindeydi. Timur yolu üstündeki Hindulara ağır kayıplar verdirdi; ardından Delhi yakınında Tuğluk hükümdarı ile karşılaştı ve onu yenilgiye uğrattı, Delhi'de büyük bir yağma ve katliamda bulundu. Bol ganimet ve fillerle 29 Nisan 1399'da Semerkant'a döndü.