Arama
'Türkiye Sosyolojisi'nin öncü ismi: Cahit Tanyol
Yaşamı bir asırdan fazla sürdü öğretmen, felsefeci, şair ve sosyolog Cahit Tanyol'un… 106 yıllık hayat mücadelesi içinde ülkesi için faydalı değerler yetiştirdi. 80 yılı aşan yazın hayatında bin 500'e yakın makaleye, 20'nin üzerinde kitaba imza attı. Vefat etmeden önce önemli bir mesaj paylaşmıştı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için… Peki, bu mesaj neydi? 11 Ağustos'ta kaybettiğimiz Cahit Tanyol'u rahmet ve minnetle anarken; Cahit Tanyol kimdir? Cahit Tanyol eserleri ve kitapları nelerdir? Cahit Tanyol'un sosyoloji alanına bıraktıkları hakkında kısa bilgiler derledik.
➡ Kuruluş ve Fetih Destanı" adlı ilk şiir kitabı 1969 yılında yayımlanan Cahit Tanyol, eserin giriş kısmında Osmanlı'nın ve İstanbul'un fethinin ne anlama geldiğini anlattığı metinde, Osmanlı Devleti'nin temelinde şeriat ve tarikat olmak üzere iki kuvvetin olduğunu ifade eder, Osmanlı'nın tarih sahnesindeki yegâne 'sosyal devlet' olarak gücünü bu iki kuvvetin sentezinden aldığı tespitini paylaşır.
➡ İstanbul Üniversitesi Sosyoloji eski Bölüm Başkanı, Prof. Dr. Cahit Tanyol, 102 yaşında anılarla bezeli görüş ve düşüncelerini yansıttığı köşe yazılarından bir bölümünü "Sancılı Toprak" adlı yeni kitabında bir araya getirdi.
➡ Cahit Tanyol, Türkiye'nin batıyla ilişki kurduğu günden beri yerini ve yörüngesini yitirdiği görüşünü seslendirerek şu değerlendirmede bulunur:
"Sosyal, ekonomik, jeopolitik olarak Türkiye'nin yeri neresidir? Bu sorular cevaplandırılmadıkça sürekli bir yanlışlığın içine çırpınıp duracağız. Çünkü bir sorunun doğru sorulması cevabının yarı yarıya çözümlenmesi demektir. Yanlış bir sorunun cevabı her zaman yanlış olacaktır."
➡ Tanyol'a göre Tanzimat'la beraber Batı'nın Osmanlı'ya sunduğu reçeteler devletin yıkılmasını hızlandırdı:
"Bu reçeteler, yanlış bir tarih bilinciyle, ayakları havada, köksüz bir aydın tipinin ortaya çıkmasına ve politikada egemen olmasına yol açmıştır."
➡ Türk aydınlarına sunulan Batıcılık anlayışını da eleştiren Cahit Tanyol'a göre genç kuşaklar üstünde oturdukları büyük tarihi mirasın farkında değiller:
"Bizde batılı yoktur, batıcı vardır. Hatta bunları sağ batıcı, sol batıcı diye ikiye ayırmak da mümkündür. Sağ batıcılar batı taraftarıdır, sol batıcılar ise batı düşmanıdır ve Türkiye'yi batının evrim şemasında var olan çelişkiler açısından görürler. Toplumla aydın kadrolar arasındaki uçurum ve çelişki bu türden bir batıcılık yüzündendir. Bu batıcılar tarafından tarihimizin son yarım yüzyılı fazla abartıldığı için genç kuşaklar, üstünde oturdukları büyük tarih mirasının farkında olmadan büyüdüler; yarım yüzyıllık bir devletin yurttaşı olarak yetiştiler."
Şiir: "Kuruluş ve Fetih Destanı" (1969), "Son Liman" (bütün şiirleri, 1992), "Düş Yorgunu" (tüm şiirleri, 2001).
Deneme- İnceleme: "Örf ve Adetler Sosyolojisi Bakımından Sanat ve Ahlak" (1952), "Sosyal Ahlak - Laik Ahlaka Giriş" (1960), "Sosyolojik Açıdan Din-Ahlâk-Laiklik ve Politika Üzerine Diyaloglar" (1970), "Atatürk ve Halkçılık" (1982), "Türk Edebiyatında Yahya Kemal" (1985), "Laiklik ve İrtica" (1989), "Çankaya Dramı" (1990), "Türkler ile Kürtler" (1993), "Schopenhauer'da Ahlak Felsefesi" (1998), "Hoca Kadri Efendi'nin Partisiz Parlamentosu" (2003), "O Zaten Yoktu" (2007), "Sancılı Toprak" (2014), "Edebiyat Yazıları" (2016)
Öğretmen, felsefeci, şair ve sosyolog Cahit Tanyol'un cenazesi, 14 Ağustos'ta İstanbul'da Üsküdar Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.