Arama
A'dan Z'ye Cemal Süreya
Gözlerini hayata bir yük vagonunda açmıştı, İkinci Yeni'nin ele avuca sığmaz şairi Cemal Süreya… Yalnızlığın ve aşkın başkenti diyorduk ona. 1990'da yaşamını yitirdi ama Turgut Uyar'ın dediği gibi ''Cemal Süreya hiç ölür mü?'' Şiirleri sokaklara taşan, duvarlara yazılan bir şair o. Sevda sözlerimizi en içten şiire nakşeden bir kalemdir.
…Biliyorum sana giden yollar kapalı
Üstelik sen de hiçbir zaman sevmedin beni…
Ece Ayhan'a göre Cemal Süreya evlilik meraklısıydı. Şair hayatı boyunca beş evlilik yaptı. Zeynep Oral'la yaptığı bir söyleşide evlilikle ilgili "Çok değil mi?" sorusuna "Evet, çok. Beş evlilik çok ama iki de çok" diye cevap verir sonra da "Evliliğin aşkı kesin öldürdüğü kanısındayım. Aşk meşru bir şey olamaz. O da şiir gibi meşrulaşınca ölür" der.
Cemal Süreya, Cüneyt Arkın olarak bildiğimiz Fahrettin Cüreklibatur ile Eskişehir'de tanışır. Arkın İstanbul'a üniversite okumaya geldiğinde de ilişkileri devam eder. Arkın'dan Süreya için şunları söyledi: "Yakın arkadaştık Cemal Süreya ile. Şiirden, hikâyeden ve hayattan konuşurduk. Hikâyelerimi okurdu, önerilerde bulunurdu. Onunla dostluğumuz iyi geliyordu bana. Büyük emekleri vardır üzerimde. Süreya birkaç öykümün yayımlanması için aracılık etti."
Süreya bir yazısında "Sanatçılarla, yazarlarla yapılan konuşmalar dergi ve gazete sayfalarında bırakılmamalı" der. Nursel Duruel de şairin bu isteğini Güvencin Curnatası kitabında yerine getirir. Onun söyleşilerini ve soruşturmalara verdiği cevaplarını bu kitapta bir araya getirir.
Anıl Meriçelli, şairle yaptığı söyleşide ilk soru olarak "Sanat hayatınızı özetler misiniz?" diye sorar. Süreya ise şöyle cevap verir: "1931 yılında doğdum. Annem çok küçükken öldü. 1948'de Dostoyevski'yi okudum. O gün bu gün huzurum yoktur."
Garip akımı ve toplumcu gerçekçi kuşağa tepki olarak ortaya çıkan, şiir tarihimizdeki önemli akımlardandır. Cemal Süreya'nın ilk kitabı Üvercinka da akımın ilk kitabı olarak kabul edilir. Turgut Uyar, Edip Cansever, Ülkü Tamer, Ece Ayhan, İlhan Berk, Sezai Karakoç bu akımın içinde değerlendirilir. Süreya ise bu akımı bir söyleşinde şöyle anlatır: "1950'li yıllarda genç şairler birbirinden bağımsız olarak başka bir düzende şiir söylemeye başladı. O sırada şiirimiz fazla akıllı hatta 'akılcı' bir şiirdi. Bu son şairlerle irrasyonel bir öğe geldi şiirimize. Hikâye öğesi dışlandı. Ses soyutlamalarına gidildi ve bir iç ses aranmaya başlandı Türk şiirinde."