Arama
Hür Azerbaycan'ın hür kelimeleri
Dünya üzerindeki bütün milletler, geçmişten günümüze kadar bağımsızlıkları için mücadele ettiler. Vatan topraklarında hür yaşamak ve gelecek nesillere "vatan" bırakmak milletlerin yegane gayesiydi. Azerbaycan halkı da bu mücadeleyi onurlu bir şekilde yürütür. İşte bu minvalde Azerbaycan Türkçesi'ndeki özgürlük, bağımsızlık ve hür kelimeleriyle anlamca bağlantılı olan sözcükleri manalarıyla bir araya getirdik.
🔸 Cəld / Çevik 🔸
➡ Azerbaycan Türkçesi'ndeki "cəld" kelimesi, "çabuk ve kolay davranan, atik" anlamlarına gelir. Türkiye Türkçesi'nde bağımsızlıkla ilgili bahsettiğimiz diğer kelimelerden farklıdır. Bu kelimeye örnek teşkil eden cümle şu şekildedir:
➡ Bu cəhətdən onun həyatı və yaradıcılığı çox çevik mütəhərrik olmuşdur. (Azerbaycan Gazetesi, No: 19, 30 Ocak 1993)
➡ Bu savaştan onun hayatı ve yaratıcılığı çok çevik, hareketli olmuştur. (Azerbaycan Gazetesi, No: 19, 30 Ocak 1993)
🔸 Müqavilə / Antlaşma 🔸
➡ Arapça kökenli "mukavele" kelimesinden gelir. "Devletler arasında imzâlanan yazılı anlaşma, muâhede, ahit" anlamlarına gelir. Bu sözcüğe örnek teşkil eden kelime:
➡ Türkiyənin daha geniş miqyasında iştirak etməsi üçün anlaşma imzalaması və şübhəsiz ki, bu bizim iqtisadi əlaqələrimizi də, diğər əlaqələrinizi də daha da inkişaf etdirəcək. (Azerbaycan Gazetesi, No: 78, 13 Nisan 1994)
Azerbaycan-Türkiye dostluğunun timsali: Çırpınırdı Karadeniz şiirinin hikayesi
🔸 Mübarizə / Mücadele 🔸
➡ Arapça kökenli olan "mübarizə" kelimesi, "savaşlarda meydana çıkarak hasmıyla teke tek dövüşen, mübâreze eden kimse" anlamlarına gelir. Bu kelimeye örnek teşkil eden cümle ise şöyledir:
➡ Milli Məclisin sədri Murtuz ələskərov və rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti may 28-də istiqlal mücadiləsi tarixində özünəməxsus yer tutan dövürünün görkəmli istimai- siyasi xadim Məmmədəmin Rəsulzadənin qəbrini ziyarət etdi.. (Azerbaycan Gazetesi, No: 110, 01 Haziran 1997)
➡ Azerbaycan Milli Meclis'inin Başkanı Murtuz Alaskarov ve beraberindeki heyet 28 Mayıs'ta bağımsızlık mücadelesi tarihinde eşsiz bir yere sahip olan, döneminin önde gelen siyasi lideri ve şahsiyetlerinden biri Mehmed Emin Resulzade'nin mezarını ziyaret etti.
(Azerbaycan Gazetesi, No: 110, 01 Haziran 1997)
Mehmet Emin Resulzade kimdir?
Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı, Azerbaycan Şairi Genceli Nizami, Azerbaycan Kültür Gelenekleri, Çağdaş Azerbaycan Tarihi ve Milli Tesanüt kitaplarının yazarı olan Mehmet Emin Resulzade, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kurulması üzerine ülkenin ilk cumhurbaşkanıdır.
🔸 Ölkə / Ülke 🔸
➡Eski Türkçe kökenli "ölkə" kelimesi, "bir devletin egemenliği altında bulunan toprakların tümü, diyar, memleket" anlamlarına gelir. Türkiye Türkçesi'nde de kullanılan bu sözcüktür.
🔸🔸🔸
"Ah niçin yabançı ellerə vardım,
Ölkə çəpərlənib ağıl yerinə.
Öz doğma yurdumda düşüb qalardım
Anam daş doğsaydı oğul yerinə..."
🔸🔸🔸
Ah niçin yabancı illere gittim,
Ülke çevrelenmiş köy yerine.
Doğduğum topraklarda kalsaydım,
Annem taş doğursaydı oğul yerine.
🔸 Baht / Kader 🔸
➡ Farsça kökenli olan baht kelimesi, "kader, talih" anlamlarına gelir. Buna istinaden, dünya edebiyatlarında vatan ve gurbet konusunda çok eserler yazılır fakat Elmas Yıldırım'ın "Esir Azerbaycan'ım" şiirinin yeri bir başkadır.
🔸🔸🔸
"Nerde beni gül koynunda doğuran,
Hamurumu gözyaşıyla yoğuran
Beşiğimde layla balam çağıran...
Azerbaycan, menim bahtsız anam oy,
Neçe bir yıl hasretinle yanam oy!..."
🔸🔸🔸
Nerde beni gül koynunda doğuran,
Hamurumu gözyaşıyla yoğuran
Beşiğimde "leyla balam" söyleyen,
Azerbaycan, benim kadersiz anam oy,
Nice bir yıl hasretinle yanam oy!...
Elmas Yıldırım kimdir?
Azerbaycan Türkü şair Elmas Yıldırım, 1907 yılında Bakü'de dünyaya gelir. 14 Ocak 1952'de Malatya'da vefat eder. Azerbaycan'daki kayıtlar onun asıl adının Yıldırım, soyadının ise Almaszade olduğunu göstermektedir. Türkiye'deki resmî kayıtlarda da asıl adı Yıldırım, soyadı ise Elmas olarak geçer. Fakat, Türkiye'de uzun süre 'Şengel' soyadını da kullanır. Azerbaycan Halk Edebiyatı'nda mühim bir isim olmuştur.