Arama
Bir hikaye iki şair: Fuzuli ve Sezai Karakoç’un Leyla ile Mecnun’u
Leyla ve Mecnun kıssası, Arap edebiyatının bir mahsulüdür. Onu kaleme alan şairlerce yeni kazanımlar elde eden bu hikâye, gittikçe daha derin manalara bürünmüştür. İran edebiyatından Genceli Nizami ile tertipli bir metin haline gelen kıssa, 16. yüzyılın yetkin isimlerinden biri olan Fuzuli'nin kalemiyle geleneğin en seçkin metinlerinden biri olmuştur. Fuzuli'den yüzyıllar sonra ise Sezai Karakoç, geleneğe yaslanan sanat anlayışının yanında modern anlamda bir Leyla ile Mecnun hikayesi yazmıştır. Peki, farklı çağlara ait her iki metnin birleşen ve ayrışan noktaları nelerdir?
"Derler seni, aşka müptelasın,
Biganeler ile aşinasın.
Oğlan acep olmaz olur aşık,
Aşıklık işi kıza ne layık."Fuzuli
"Kımıldanan dupduru bir suda
Ne engin bir şahittir o
Zaman denen
Şimşeğinde bulutunda
Leylak testisi Leylanın
Sümbül bir özeniş
Hurmada göğeren saçına
Ve yıldırımlar Mecnunun kalbi gibi
Tik-tak canlandırırlar bir saati
O onulmaz saati"Sezai Karakoç
Fuzuli'den yüzyıllar sonra modern Türk edebiyatının en önemli simalarından biri olan Sezai Karakoç da yazdığı Leyla ile Mecnun adlı eserinde aynı konuyu işlemiştir. Henüz 19 yaşındayken yazdığı Mona Roza şiiri için "modern anlamda bir Leyla ile Mecnun hikayesiydi", nitelemesi yapılmıştır. Bunun yanında olgunluk döneminde yazdığı Leyla ile Mecnun aşk klasiğini yeniden modernize etmesi, edebiyatın gelenekten nasıl istifade edebileceğini göstermesi bakımından önemlidir.
"Mensiz çekip ahlar figanlar,
Sahralara düştüğün zamanlar."Fuzuli
"Bir gün Mecnun açtı gözlerini
Uçsuz bucaksız çölde buldu kendini
Günlerce bilmemişti nereye gittiğini
Ne yaptığını ve ne yediğini
Büyük şokun etkisi altında
Ölü gibi dolaşmıştı şurda burda
Demek onu yine çöl çekmişti"Sezai Karakoç
Diriliş dergisinde bölümler halinde yayımlanan Leyla ile Mecnun şiirleri, daha sonra 1980 yılında çıkan Şiirler 6'da toplu olarak yer almıştır.
Fuzuli, Nizami'yi aşmak zorundaydı, Sezai Karakoç'un da Fuzuli'nin Leyla ile Mecnun mesnevisinin üzerine bir şeyler koyması gerekiyordu. İşte bu düşünceyle Sezai Karakoç, klasik edebiyatın geleneksel anlayışı ve kalıplarıyla yazılan bu eseri, modern bir söylemle yeniden inşa etmiştir.
Günümüz Türk edebiyatının önemli şairlerinden olan üstat Karakoç, gelenekten yararlanma meselesinde Atilla İlhan, Beşir Ayvazoğlu, Enis Batur, Hilmi Yavuz gibi şairlerin yer aldığı anlayıştan öteye gitmiştir. Leyla ile Mecnun adlı aşk hikayesini yeniden yazması dikkate değerdir.
"Arz eyle ki ey vefalı dildar,
Can verdi yolunda Leyla-i zar.
Ya Rab bana cismü can gerekmez,
Cananesiz cihan gerekmez."Fuzuli
"Mecnun'la aynı anda mı
Biraz önce mi biraz sonra mı
En yeşil vahalar bereketinde
Bir ışığa dönüştü Leyla Ece
Evden yükselen bir ışık sütunu
Yükselip tuttu ışık olan Mecnun'u
Gördü herkes gökte yarıştı iki ışık
Birbirine kavuştu iki ışık"Sezai Karakoç