Arama
Cemil Meriç ünlü edebiyatçıları nasıl eleştirdi?
Cemil Meriç için kitaplar, uygarlığa yol gösteren ışıklardır. Balzac'ı edebiyatta ilk isim olarak kabul eder. Türk ve dünya edebiyatındaki birçok yazarı takip etmiş, ilgi duydukları hakkında yazılar yazmıştır. O, gerektiğinde ele aldığı edebiyatçıları acımasızca da eleştirmiştir. İşte, Cemil Meriç'in kaleminde yer alan o isimler…
Cemil Meriç, onu ölümünden sonra yayımlanan Kaçak isimli eseri üzerinden değerlendirir:
"… Çok iyi bildiği şeylerin yazılmasından yana olan Orhan Kemal, bildiği şeyler tükenince ne yapacağını düşünmemiş hiç. Kaçak, eski bir romancının nasıl zorlandığını ve tükendiğini gösterir."
Meriç, Yaşar Kemal'in kazandığı şöhreti hak etmediğini yazdıktan sonra "Orhan Kemal neden milletlerarası olamadı? Köy romanını Yaşar'dan önce, Yaşar'dan güzel yazdığı halde. Cevap basit: felek karşısına bir Yahudi kızı çıkarmadı." der ve Orhan Kemal'in yurtdışında tanınmamasını yurtdışı ile bağlantılı bir kişi ile irtibatının olmamasına bağlar.
Edebiyatımızın en büyük sorunlarından birisi olarak edebi şahsiyetlerimizin bütün yönleriyle incelenmemesi olarak görülür. Birçok edibimiz sükût suikastına uğramış, birçoğu da gerekli ilgiyi görmemiştir. Nazım Hikmet, bu olumsuz şartlar içerisinde edebiyatımızın üzerinde en çok konuştuğu, araştırdığı ve okunduğu şanslı ediplerdendir.
Ahmet Haşim, Fecr-i Âti edebiyatının en önemli ediplerinden olup şiirlerinde melânkoli, gizem, bilinmezliğe duyulan özlem, renk ve musiki hissedilir. "Usta, beklenmediklerle dolu, sıcak ve lezzetli bir nesrin nefis örneklerin yazarı olan Haşim, hem nazımda hem nesirde büyüktür."
Cemil Meriç, üslûpta ilk ceddi olarak gördüğü edebiyat, kültür ve sanata yönelik kanat çırpışları olan Göl Saatleri şairinin görüşlerini şöyle anlatmıştır:
"Önünde Fransızca bir dergi duruyordu. Göz ucuyla baktım: Mercure de France. Kılavuzumun suallerini büyük bir dikkatle dinledi Haşim. 'Bugünkü sanat dünkü sanattan pek de farklı değildir' diye söze başladı. 'Tek fark kabiliyet ve samimiyet.' Servet-i Fünun edebiyatı, umumî fikir hayatımıza göre hâlâ çok ilerdedir."