Arama
Divan edebiyatının üstadı Zati'nin beyitleri ve anlamları
Divan edebiyatının önemli şairlerinden biri olan Zati, 16. yüzyılda yaşadı. Üstad olarak anılan şair, döneminin en çok şiir yazan kalemlerinden biriydi. Öyle ki üç divan oluşturacak kadar şiiri bulunurdu. Yahya Bey, Baki gibi önemli şahsiyetlere hocalık yapan Zati, birçok gencin yetişmesine de vesile oldu. İyi bir eğitimi olmamasına rağmen yeteneklerini geliştiren usta şairin hafızlarda yer edinen şiirlerini sizler için derledik.
Dediler Zati'ye birkaç gammaz
Baki-i zağ uğurlar sözünü
Dedi ol bülbül-i gülzar-ı sühan
Besle kargayı çıkarsın gözünü
Birkaç dedikoducu gelip Zati'ye "Şu Karga Baki senin şiirlerini çalıyor!" dediler. Söz gülistanının bülbülü olan o usta şair şöyle cevap verdi: "Bunda şaşılacak ne var; besle kargayı, oysun gözünü!"
(Baki, kısa boylu, kara kuru bir adamdı. Burnunun eğriliğinden dolayı onu çekemeyenler "Karga Baki" lakabını taktılar. Bu kıtada anlatılan hikâye ise tam tersinden gerçekleşti.)
Zağ: Karga
Bülbül-i gülzar-ı sühan: Söz gülistanının bülbülü
Yagdukca karlar bizi incitdügince kış
Artar yûregi yaggı cihânun karış karış
Karlar yağdıkça kış da bizi incittiğinde cihânın yüreğinin yağları karış karış artar.
Benem deryâ-yi eşkinde vücûdı ayn-ı nûn olmış
Kenâr-ı âbda aks-i şecer-veş ser-nigûn olmış
Vücudu gözyaşı denizinde nun harfi gibi balık gibi olan benim. Su kenarında ağacın yansıması gibi ters dönmüş olan benim.
Deryâ-yi eşk: Gözyaşı denizi
Ayn-ı nûn: Nun harfi gibi
Kenâr-ı âb: Su kenarında
Aks-i şecer-veş: Ağacın yansıması gibi
Ser-nigûn: Ters dönmüş
Ey felek döne döne alma günâhum hazer it
Yıldırım kamçılı bir kimsedir âhum hazer it
Ey felek döne döne günahımı alma, hazer et; âhım yıldırım kamçılı bir kimsedir, hazer et.
Şâh-ı ışkam şerer-i âteş-i âhum sipehüm
Yanar oddur benüm ey şâh sipâhum hazer it
Ben aşkın şahıyım. Âhımın ateşinin kıvılcımları askerlerimdir, benim ordum yanar (yakıcı) ateştir.