Arama
Doğu Türkistan Ramazan sözlüğü
Dünya üzerinde pek çok kişi, Müslüman oldukları için gayrimüslimler tarafından baskı ve eziyetlere maruz bırakılmıştır. Geçmişte ve günümüzde kötü muamelelere uğrayan Uygur Türkleri de bu milletlerden biridir. Bilhassa maruz bırakılan zulümler, Ramazan ayında daha da artar. Tüm eziyetlere rağmen dinlerinden vazgeçmeyen halk, dillerinde Ramazan ayına ait kelimeleri kullanmaya devam eder...
ARİFE-HARPA
🔸 Arife günü geldiğinde evlerimizde farklı bir atmosfer oluşur. Bu atmosfer ise bizlerin bayramın manasına erişmize vesile olur.
🔸 Manevi bir gün olan arife sözcüğünü Uygur Türkçesin "harpa" kelimesi karşılamaktadır.
➡ Pütün Uygur halgha harpa kuni ish qildi.
➡ Bütün Uygur halkı arife günü iş yaptı.
MİSAFİR-MİHMAN
🔸 Uygur Türkçesi, Türkistan'da büyük bir uygarlığın uzun yıllar yazı ve konuşma dili olmuştur.
🔸 Bu lehçede diğer lehçelerde olduğu gibi bünyesinde öz Türkçe kelimeler barındırmaktadır. Bunlardan biri de misafir sözcüğüdür. Uygur Türkçesinde bu kelime "musapir ve mihman" halleri yer almaktadır.
➡ Hemmimizge birdin méhman kélidu.
➡ Hepimize birer misafir gelecek.
DOSTLUK-DOSTLUQ
🔸 Türkler için önemli bir diğer kavram olan dostluk, bu lehçede k>q değişimine uğrar ve "dostluq" olarak karşımıza çıkmaktadır.
➡ Dostluq Uyghur üchün bek muhimdur.
➡ Dostluk Uygurlar için çok önemlidir.
YARDIM-YARDEM
🔸 Yardım ve yardımlaşmanın bilhassa Uygurlar arasında ayrı bir yeri vardır. Bu lehçede "yardım" sözcüğünün karşılığı "yardem"dir.
➡ Köp yardem qilindi.
➡ Çok yardım edildi.
➡ Bu ishta sizning yardimingizge mohtaj boldum.
➡ Bu işte sizin yardımınıza ihtiyaç oldum.
KARDEŞLİK-KARİNDAŞLİK
🔸 Yardım, dostluk gibi kavramların yanında kardeşlik ifadesi de ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Uygur Türkçesinde bu sözcüğü, "karindaşlik" kelimesi karşılar.
➡ Qérindishim her yili bu ormanda ow owlaydu.
➡ Kardeşim her yıl bu ormada avlanır.