Arama
Edebiyat tarihi kitapları
Edebiyat tarihi,bir ulusun çağlar boyunca meydana getirdiği ebebî eserleri inceleyerek, düşünceler ve duyguda izlediği yolu, geçirdiği evreleri bize tanıtır. Bu bakımdan uygarlık tarihinin önemli bir koludur. Uygarlık tarihinin bir kolu olan edebiyat tarihi kitapları hangileridir? Hangi ünlü yazarlar edebiyat tarihi kitapları hazırlamıştır? İşte sizler için derlediğimiz edebiyat tarihi kitapları...
Merhum Prof. Dr. Faruk Kadri Timurtaş, "Osmanlı Türkçesine Giriş", "Osmanlı Türkçesi Grameri", "Osmanlı Türkçesi Metinleri", "Eski Türkiye Türkçesi", "Şeyhi'nin Hüsrev-ü Şirin'i"," Yunus Emre Divanı", "Mevlid", "Türkçemiz ve Uydurmacılık" ve "Yeni Kelimeler Sözlüğü" gibi çok kıymetli eserin sahibidir.
Bunların çoğu da ders kitabı olarak hâlâ okutulmakta, kaynak olarak kullanılmaktadır. Amma onun en mühim eserlerinden birisi hiç şüphesiz sözünü ettiğimiz "Tarih İçinde Türk Edebiyatı" kitabıdır.
Prof. Dr. İnci Enginün, uzun yıllar yaptığı inceleme ve araştırmaları daha önce Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, Mukayeseli Edebiyat, Araştırmalar ve Belgeler adlı üç kitapta toplamıştı. Çalışmalarının sonuçlarını şimdi de iki ciltlik bir edebiyat tarihinde ortaya koymaktadır. Bu geniş çalışmanın ilk ürünü olan Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nı, Yeni Türk Edebiyatı - Tanzimat'tan Cumhuriyet'e (1839-1923) takip etti.
Türlere göre düzenlenmiş olan bu kitapta, bazı tasnif denemeleri de yapılmış olmakla birlikte yine de şahıslar öne çıkmaktadır. Bu kitap, çok zengin bir edebiyat birikimine sahip Türkçenin, Cumhuriyet dönemindeki serüvenine bir kuşbakışından ibarettir. Ne bütün şahısları zikretmek ne de bütün eserler hakkında kesin hükümler vermek amacındadır. Zaman şüphesiz ki bugünkü nice değerlendirmeyi gelecekte geçersiz sayacaktır, tıpkı geçmişte olduğu gibi.
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı hemen hemen seksen yıllık bir dönemi içine alan zengin bir edebiyattır. Bu zenginliği, teneffüs ettiğimiz hava ve nice güzellikler gibi çok zaman fark etmeyiz. Edebiyat hem sanatın hem sosyal hayatın gel-gitleriyle dolu her türlü macerasını günümüze kadar sürdürmüştür, gelecekte de sürdürecektir.
"Edebiyat tarihimizin birçok noktaları henüz karanlıktadır. Bugüne dek adları bilinmeyen ya da adları bilindiği hâlde kendileri bulunmayan bir çok değerli eserler, kitaplıklarımızda el sürülmemiş hâlde durmaktadır. Bunlar ancak sistemli ve sürekli çalışmalarla ortaya çıkarılabilir." diyerek edebiyat tarihi konusunda ciddi eksikliklerin bulunduğuna dikkat çeken Agâh Sırrı Levend, bu eksiklikleri gidermek adına çalışmalar yapmış, eserler meydana getirmiştir.
Levend'in önemli eserlerinden biri de hiç şüphesiz Türk Edebiyatı Tarihi'dir. Eserin "Önsöz"ünde belirtildiği gibi kırk yılı aşkın bir süre Türk edebiyatı tarihi üzerine çalışan yazarın kitap ve makale düzeyindeki çalışmaları ona "ileride daha geniş çapta bir edebiyat tarihi hazırlama isteği" vermiştir. Dört cildi antoloji olmak üzere toplam on cilt olarak tasarladığı; ancak ömrü vefa etmediği için tamamlayamadığı Türk Edebiyatı Tarihi projesinin "Giriş" alt başlığını verdiği birinci cildinde, Türk edebiyat tarihinin kaynaklarına yer vermiş ve bunların muhtevasını anlatarak edebiyat tarihi açısından önemini ifade etmiştir.
İlk baskısının ardından kırk yıl geçmiş olmasına rağmen Türk Edebiyatı Tarihi değerini koruyan ve hâlâ aşılamamış bir eserdir.
Eski edebiyatımızın tam bir özeti ve "envanter defteri" değerindedir. Kitapta eski edebiyat ve kültür tarihimizin seyri içerisinde rol alan şair, yazar ve eserler kronolojik bir sıralamayla özlü olarak kısaca anlatılmış ve okuyucunun önünden adeta film şeridi gibi geçirilmiştir. Eser bu yönüyle gerek öğrencilerin gerekse konu ile ilgilenen okuyucular için tam bir kaynak ve müracaat kitabı değerindedir.
Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatı Tarihi'nin önemli yönlerinden birisi de, Türkiye Üniversitelerinde "Eski Türk Edebiyatı" sahasında yapılan yayımlanmamış yüksek lisans ve doktara tezlerinden, yurt içi ve dışındaki en güncel neşriyata kadar hemen bütün çalışmaları zengin bir bibliyografya ile ilgilenenlere sunmasıdır. Eseri elinde bulunduranlar eski edebiyat sahasında ulaşmak istedikleri bütün kaynakların bir listesini de karşılarında bulacaklardır.