Arama
Eski Türkçeden dilimize miras kelimeler
Türkçe, uzun yıllar farklı coğrafyalarda konuşulmuş ve birbirinden farklı diller ile etkileşim halinde olmuştur. Bugün dünyanın her noktasına yayılmış olan Türk dilinin pek çok kolu bulunmaktadır. Günümüze kadar da ulaşan Eski Türkçe sözcükler bulunur. Bunlar, atalarımızdan armağan kalmış en değerli mirastır. İşte sizler için derlediğimiz birbirinden kıymetli o kelimeler…
ÖG - ANNE
🔹 Eski Türkçe kökenli bir kelime olan ve Anadolu'da yaşatılan bu sözcük, anne sözcüğünü karşılamaktadır. Eski Türkçede anne manasına gelen ög bugün sadece annesini kaybetmiş çocuklar için kullanılan "öksüz (ög+süz) sözcüğünde yer alır. Bu kelime, ög ifadesinin sonuna yokluk eki konularak öksüz halini alır.
➡ Ögüm xatun, ulayu: öglerim, ekelerim.
➡ Hatun annem, üvey annelerim, ablalarım.
KÜZ - SONBAHAR
🔹 Eski Türkçe kökenli küz sözcüğü, sonbahar, güz manalarına gelmektedir. Kazak, Kırgız, Tatar, Özbek Türkçelerinde yani genel Türk lehçelerinde aynı manayı karşılar sadece lehçe özelliklerine göre şekil değişikliğine uğrar.
➡ Egindikti küz suvar, küz suvarsan jüz suvar.
➡ Ekinliği güzün savur, güzün suvaracaksan yüz kez savur.
YAY - YAZ
🔹 Eski Türkçe kökenli yay sözcüğü, yaz manasına gelmektedir. Günümüzde Türk lehçelerinde yaşatılan bu kelimenin geçtiği ilk örnek Yusuf Has Hacib'in, Kutadgu Bilig adlı eserinde yer alır. Aşağıda bu kelimenin VIII. yüzyılda Eski Uygur Türkçesinde kullanımı bulunmaktadır.
➡ Yayanta yayladım.
➡ Yazı orada geçirdim.
YAZ - İLKBAHAR
🔹 Günümüzde; haziran, temmuz, ağustos aylarını kapsayan zaman dilimi yaz sözcüğü ile ifade edilirken bu durum Eski Türkçede bambaşkadır. Ünlü Türkolog Clauson aktardıklarına göre Eski Türk dilinde yaz kelimesi ilkbahar sözcüğünü karşılamaktadır.
➡ Otuz artukı tokuz yaşıma yazı tatabı tapa süledi.
➡ Otuz dokuz yaşımda ilkbaharda Tatabı'lara doğru sefer ettim.
Talat Tekin'in 1998 basımlı sözlüğünden
Clauson kimdir?
Tam adıyla Sir Gerard Leslie Makins Clauson, en önemli şarkiyatçılardan biridir. Türk dili alanında yaptığı başarılı çalışmaları ile tanınmaktadır.