Arama

Herman Melville’in yolu neden İstanbul'a düştü?

Moby Dick isimli romanın yazarı Herman Melville'in, dünya edebiyatının geç keşfedilen isimlerinden biri olduğunu biliyor muydunuz? Peki hayatı sıra dışı yaşanmışlıklarla dolu olan yazar Melville'in önyargılarla yaklaştığı İstanbul'a sonradan aşık olma nedenini? Sizler için Melville'in İstanbul gözlemlerinden notlarını derledik.

Zorlu koşullara dayanamayıp birkaç arkadaşıyla gemiyi terk eder ve bir süre Typee yerlileri arasında yaşar. Otuz yaşlarında Amerika'ya döndüğünde, deniz seferlerinden tamamen soğumuştur ama yazacağı kitaplara da birçok malzeme toplamıştır. Başından geçenleri gerçekdışı öğelerle zenginleştirerek anlattığı Typee, Omoo ve tabi ki Moby Dick isimli romanları ülkede epey ses getirir.

Melville, 1856 yılında Avrupa ve Doğu Akdeniz seyahatine çıkar. Bu gezi sırasında tuttuğu günlüğü Journal up thr Straits, October 11, 1856 – May 5, 1857 (Boğazlara Yolculuk) ismiyle 1935 yılında yayımlanır. Bu günlüğün bazı çarpıcı bölümleri, daha sonra Amerika'da basılan ve ticaret tutkusunun yozlaştırıldığı ülkesini anlatan kitabı, Kılık Değiştirmiş Dolandırıcı isimli kitabıyla benzerlikler taşır.

Melville yolculuğu esnasında İstanbul'a da gelir. Liverpool'dan yola çıkan gemisi onu Cebelitarık ve Selanik üzerinden İstanbul'a getirir. Çok fazla kalmaz bu şehirde çünkü nihai hedefi İskenderiye'dir. İlk başta önyargılarla yaklaştığı İstanbul, onu kendine birkaç günde âşık eder.

Köprünün ahşap kemerleri altından fırlayıveren kayıklar, tepecikleri bozulan karıncalar gibi oraya buraya dağılıyorlar. Her tarafta, bir örnek yapıda ve büyüklükte Türk tekneleri, hazırolda duran askerler gibi.

Siyah İngiliz istimbotlarının direkleri. Köprüde rehber oğlanlar. Rum çocukları. Güzel yüzler. Canlı, geveze. Köprü korkuluğuna dayanıp usanmadan konuş konuşabildiğin kadar onlarla.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN