Arama
İbnülemin'in George Bernard Shaw manzumesi
İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Osmanlı bilim anlayışının son temsilcilerinden bir tanesiydi. Osmanlı'nın devlet adamları, şairleri, hattatları, musikişinasları hakkında yazdığı eserlerle tanınıyordu. Ancak edebiyat dünyasına şiirle dahil oldu. Özellikle hiciv ve tarih yazma üzerine yazdığı şiirleriyle çok başarılıydı. Tarih düşürmelerinden bir tanesini Orhan Veli için yazarken bir tanesini de İrlandalı yazar George Bernard Shaw hakkında yazdı. Edebiyat tarihimizin en nadir tarih düşürme örneğini sizler için derledik…
...
Üstadın, mizahî alanda yazdıkları ebced tarihli bir manzume, çok genç yaşında kaybettiğimiz, şiirlerine bir özellik getirmiş olan Orhan Veli ile ilgilidir. Ünlü şairimizin -içkiden zehirlenerek- ölümünden duyulan üzüntü, Mahmut Kemâl Bey'in haftalık sohbetlerine bir konu olarak getirilmişti. Mahmut Kemâl Bey, bir eski zaman adamı olduğundan, artık yeni şairleri ve onların şiirlerini izleyemiyordu.
Onun için, Orhan Veli gibi yeni bir çığırın temsilcileri meçhuldü. Sohbete katılanların hepsi, Orhan Veli'nin kimliği ve şiirleri hakkında üstada geniş izahlarda bulundular. Bu arada, içkiye fazla eğilimini de dile getirdiler. Bir hafta sonraki toplantıda, Mahmut Kemâl Bey, Orhan Veli için yazdığı manzumesini okudu.
İbnülemin, Orhan Veli (ö. 14 Kasım 1950) için yazdığı bu şiirden kısa bir süre önce G. Bernard Shaw'ın ölümü (ö. 02 Kasım 1950) için de hiciv yoluyla bir tarih manzumesi kaleme almıştır.
İbnülemin'in Shaw'ın ölümünü konağında yapılan haftalık sohbetlere katılanlardan duymuş veya basından öğrenmiş olması muhtemeldir. Manzumenin İbnülemin'in el yazısıyla tek sayfalık nüshası bugün Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Süheyl Ünver Bölümü Dosya no: 87'de mevcuttur. Ta'miyeli ve cevher tarih olan bu manzume on beş beyitten oluşmaktadır.
Tarih düşürmede ta'miye, düşürülen tarihte harflerin eksik veya fazla olduğunu lafzen veya başka bir şeklide açıklamaktır. Cevher ise, düşürülen tarihte harflerin sayı değeri hesaplanırken sadece noktalı harflerin dikkate alınması ile elde edilen tarih çeşididir. Tarihin ta'miyesi de beyit sayısı olan 15'tir. Düşürülen tarihten ta'miye olan sayının çıkarılmasıyla elde edilen tarih miladi olarak çıkmaktadır.