Arama
Mehmet Akif'in derslerinde işlediği şiirler
İstiklal şairi Mehmet Akif, hayatının çeşitli dönemlerinde muallimlik yaptı. Verdiği edebiyat dersleri ile birçok talebenin ufkunu açtı. Öğrencileri arasında Reşat Nuri Güntekin, Falih Rıfkı Atay, Ruşen Eşref Ünaydın, Celaleddin Ökten gibi isimler yer alıyordu. Derslerinde kendi şiirlerini okumasa da birçok şairden istifade edip, anlattığı konuları onların dizeleriyle örneklendirdi. Gelin, Mehmet Akif'in derslerinde işlediği şiirlere daha yakından bakalım.
➡ Teşbih, divan edebiyatında oldukça sık kullanılan sanatlardan biriydi. Edebiyat-ı Osmaniye derslerinde Mehmet Akif bu konuyu şiir üzerinden açıkladı.
📚 Nedim'in beyitleri bu derste işlenen şiirlerden biriydi.
Sinede bir lahza ârâm eyle gel canım gibi
Geçer ey ruh-ı revan 'ömr-i şitâbânım gibi
*Lahza: An
Şitâbân: Acele eden, çabuk olan
➡ Nabi, Mehmet Akif'in derslerinde sıklıkla andığı şairlerden biriydi.
Bu gülistanda benim'çün ne gül, ne şebnem var
Bu çarşûda ne dad u sited ne dirhem var
Ne kudret ü ne tasarruf ne biş ü ne kem var;
Ne kuvvet ü ne taayyum ne zahm ü merhem var
Bu kârhânede bilsem neyim? Benim ne'm var?
Vücûd cud-i İlâhi hayat bahş-i Kerîm
Nefes atıyye-i Rahmet, kelam fazl-ı Kadîm
Beden bina-yı Huda ruh nefha-i Tekrim
Kuvâ vedi'a-i kudret havâss vaz-ı Hakim
Bu kârhânede bilsem neyim? Benim nem var?
*Atıyye: Armağan, ihsan
Nefha: Güzel koku, esinti
➡ Mehmet Akif, her şiirin kendi alanında incelenmesi gerektiğini belirtir. Ona göre önemli olan şairin kaleme aldığı dizeler ile yazının amacının uyuşup uyuşmadığıdır. Bir şiir eleştirilirken acele davranılmaması gerektiğini söyler. Çünkü bazı dizelerin incelikleri ya da tam tersi kusurları ilk okuyuşta kendini belli etmez.
➡ Eser sabit kalsa da insan sürekli değişir. Bundan dolayı, sizi duygulandıran bir şiir yarın aynı etkiyi bırakmayabilir.
📚 Mehmet Akif'in bahiste örnek verdiği şairlerden biri Baki'ydi.
Ey pay-bend-i dam-geh-i kayd u nâm u neng
Tâ key hevâ-yı meşgale-i dehr-i bî-direng?
An ol demi ki âhir olup nev-bahâr-ı 'ömr
Berg-i hazâne dönse gerek rûy-ı lâle-reng
Ahir mekânın olsa gerek cür'a gibi hâk
Devrân elinde erse gerek câm-ı 'ayşa seng
İnsân odur ki âyine-veş kalbi sâf ola
Sînende n'eyler âdem isen kîne-i peleng
*Dam-geh: Tuzak kurulan yer
Bî-direng: Oyalanmayan, eğlenmeyen, çabuk
Cür'a: Bir yudumluk su
