Arama
Öğrencisi Ahmet Hamdi Tanpınar'ın gözünden hocası Yahya Kemal
Yahya Kemal, miras bıraktığı dizeler ve fikirleriyle edebiyatımıza damga vurmuş isimlerdendi. Ahmet Hamdi Tanpınar, hocasını edebiyatımızın en büyük şairi olarak gördü ve ölümünden sonra Yahya Kemal isimli kitabı kaleme aldı. Bu kitapta Tanpınar hatıralarını içeren şahsi gözlemleriyle beraber, ilim adamı kimliğini ötelemeden objektif değerlendirmelerde bulundu. Peki, Tanpınar çok sevdiği hocasını nasıl anlattı? Yahya Kemal'in doğum yıl dönümü anısına öğrencisi Ahmet Hamdi Tanpınar'ın gözünden usta şaire bakalım.
Avrupa Tesiri
Avrupa'nın Tesiri ikinci başlıkta Yahya Kemal'in Paris'teki öğrencilik yıllarından bahsediyordu. Tanpınar şairdeki batı tesirini "Nükte çok defa eski şiirin gazetesi olan aruzla gelmesine rağmen, arkasındaki dikkat Avrupalıydı" (s.20) şeklinde ifade ediyordu.
Konuşurken Düşünmek
Konuşurken Düşünmek isimli bir diğer başlıkta Tanpınar, Yahya Kemal'i "konuşmayı sanat haline getiren" insanlardan biri olarak tanımlıyordu. Şairin farklı bir özelliğine dikkat çeken Tanpınar, Yahya Kemal'in farklı yerlerde aynı sohbeti tekrar etse dahi onda daimi bir yenilik olduğunu belirtiyordu.
İstanbul Sevgisi
Tanpınar, İstanbul Sevgisi isimli başlıkta, yine hatıralarına dönüş yapıyordu. Aktardığına göre Yahya Kemal ile sıklıkla İstanbul gezilerine çıkarlardı.
"Boğaziçi köyleri, Yahya Kemal'in görmekten bıkmadığı şeylerdi. Kaç defa Fetih muhasarasının topografyasını beraberce tekrarladık. Fatih ordusunun geçtiği yoldan geçerek Beyazıt ve Ayasofya'ya geldik. Bu gezintilerde rastladığımız insanları Yahya Kemal adeta o tarihi günün ışığında görmeye çalışıyordu." (s. 29)
📌Tanpınar kitabının ilerleyen bölümlerinde genç hoca Yahya Kemal'i çok sevdiklerini ve onun başarılarıyla övündüklerini ifade ediyordu. Bu bölümlerde ayrıca hocasının şairlik yönü hakkında da detaylı bilgilere yer veriyordu. Tanpınar'a göre Yahya Kemal, "Türkçeyi yeni bir iklim gibi keşfetmiş, şiire yeni bir istikamet vermişti."
"O konuşurken Yunus'tan başlayarak yaşadığımız güne kadar, Türkçenin asır asır kaydettiği zafer merhalelerini ve bize ait bir duyuş tarzının teşekkülünü adeta gözümüzle görüyordu." (s.31)
📌Başta Ahmet Hamdi Tanpınar olmak üzere Yahya Kemal'in çevresinde toplanan gençler, zor geçen mütareke dönemlerinde şairin derslerinde kendilerini buluyorlardı. Bu durumu Tanpınar şöyle ifade ediyordu:
"O tarihimiz gibi şiirimizi de kitaptan çıkarmıştı. İstanbul Darülfünun'unun Edebiyat Fakültesi'nde gittikçe halkası genişleyen bir gençlik, şimdi onun sayesinde ikisini beraberce yaşıyordu. O karanlık Mütareke günlerinde buna ne kadar muhtaçtık. Sanki bu derslere çıplak geliyor ve o konuştukça giyiniyorduk." (s.32)
📌Tanpınar monografisinde Yahya Kemal'in etkilendiği fikir akımları ve görüşlere de yer veriyordu.
📌Tanpınar'ın eserinde yapmaya çalıştığı şairin hayatını ve edebi serüvenini, içinde doğup yetiştiği toplumsal ve kültürel ortamla ilişkilendirerek açıklamaktı. Bunu yaparken şairin etkilendiği Batı kaynaklarına sıklıkla da değiniyordu.
📌Tanpınar, şairin yerli ve batı kültürüyle harmanlanan şiir hayatını kimi zaman hatırlarının eşiğinde en canlı tasvirlerle bizlere aktardı.
📌Tanpınar, günlüğünde Yahya Kemal'i son gördüğü günleri şu şekilde anlattı:
"Zavallı Yahya Kemal. Bir insanın bir insanda bu birbiri ardınca değişen çehreleri ne garip ve hazin oluyor ve nasıl en son hepsini siliyor, bitiriyor. Park Otel'in barında gördüğüm küçük, dar takatsiz adımlarla anca yürüyebilen biçare ve acınacak ihtiyar. Otelin odasındaki hasta ve büyük kuş. Muhacir kuş. Ve nihayet şimdi çıktığım odada son dakika konuştuğum, tebessümüne, bakışının manalılığına ve hiddet ve o kadar psikolojik hususiyetine rağmen iskelet olarak gülmeye hazır kemik külçesi baş, nasıl hepsini sildiler…" (s.175)
Editör: Büşra Özkan