Arama
Öğretmen kimliği ile ışık saçan edebiyatçılarımız
Yazdıkları eserleri zevkle okuduğumuz edebiyatçılarımızın, edebi yönlerinin haricinde bir de mesleki kimlikleri var elbette. En kutsal meslek olarak sayılan öğretmenlik, edebiyatçılarımız arasında da oldukça yaygın. Peki, eğitimci kimliği ile hayatlarımıza yön vererek ışık saçan "edebiyatçılarımız kimlerdir?", "eğitim sistemi konusunda ne düşünürler?" ve "öğrencilerinin gözünde nasıl bir öğretmenler?", tüm bu soruların cevabını siz Fikriyat okurları için araştırdık.
Yahya Kemal, en tanınmış öğretmen edebiyatçılarımız arasında yer alır. Şair, Paris'ten döndükten sonra 1913'te Dârüşşafaka Mektebi'nde tarih ve edebiyat öğretmenliği yaptı. Gelecek yıllarda ise Medresetü'l-Vâizîn'de (1914), Heybeliada Bahriye Mektebi'nde (1916), Dârülfünun Edebiyat Şubesi'nde (1916-1919) tarih, medeniyet tarihi, Garp edebiyatı ve Türk edebiyatı dersleri verdi.
Yahya Kemal, Tanpınar'ın yanında, Heybeliada Bahriye Mektebi'nde Necip Fazıl, Nazım Hikmet gibi pek çok önemli edebiyatçının da hocası oldu. Araştırmacı Haluk Oral, Tarih dergisinin Temmuz sayısında, yıllar sonra Nazım Hikmet'in Yahya Kemal'in vefatı üzerine eşine Moskova'dan yazdığı hiç yayımlanmamış mektubu okurlarla paylaştı. Nazım Hikmet, hocası Yahya Kemal hakkında şu satırları yazar:
"Yahya Kemal ölmüş. Büyük şair. Hocalarımdandı da, hem de çok şey öğrendiğim hocalardan. 73 yaşındaymış. Bir hayli zaman uyuyamadım. Yahya Kemal gençliğimdi biraz da."
Tanpınar, Yahya Kemal isimli eserinde hocasının Darülfunun'daki hocalık yaptığı zamanlara da değinir. Tanpınar, eserindeYahya Kemal'in Paris'ten döndükten sonra öğrencileri ile birlikte İstanbul'un semtlerini gezdiğini ve bu gezintilerde İstanbul'u öğrencileriyle yeniden keşfettiğini aktarır.
Mülkiye Mektebi'nde Muallim Naci'nin öğrencisi olan Mehmet Akif, fakültede Baytar Mektebi'nden mezun olduktan sonra Orman ve Maadin ve Ziraat Nezareti'nde memur olarak iş hayatına başladı. Mehmet Akif'in, 1908'de Darülfünun'un Edebiyat Fakültesi'nde Osmanlı Edebiyatı Müderrisliğine tayin edilmesiyle öğretmenlik serüveni başladı. Dönemindeki aydınlar arasında Arapçayı en iyi bilen kişi olmasından ötürü aynı zamanda Arap edebiyatı ve tercüme usulüyle ilgili dersler de verdi.
Mehmet Akif Ersoy'un Safahat Eserinde Öğretmen Modeli adlı çalışmada, araştırmacı Zülfü Demirtaş tarafından Akif'in Safahat'ta ortaya koyduğu ideal öğretmen modeli incelenmiştir. Bu çalışmaya göre, Akif eserinde kendine özgü bir öğretmen modeli geliştirdi. Safahat'ta ise bu öğretmenin nitelikleri; İslam dinini iyi bilen, manevi değerlere saygılı, vatan ve millet sevgisi taşıyan Türkçeye sahip çıkan, edepli, liyakatlı, ahlaklı olarak metnin arka planında sıralanmıştır. Zira Akif'e göre dindar bir nesil yetiştirmek için en önemli görev öğretmenlere düşmektedir.
Görüldüğü üzere dindar bir nesil yetiştirmede en önemli rolü öğretmene biçmiştir Akif ve gelecek nesiller onların ışığıyla aydınlanacaktır.
"Hababam Sınıfı" romanıyla tanınan Rıfat Ilgaz, öğretmen edebiyatçılarımızdan biridir. Romanın bu kadar sevilmesinin arka planında Rıfat Ilgaz öğretmen kimliğinin payı büyüktür elbette.
Rıfat Ilgaz, ortaokuldayken liseye devam edip üniversite okumak istemesine ve öğretmenlerinin bu konuda onu desteklemesine rağmen babasının vefatı nedeniyle Kastamonu Muallim Mektebi'ne girdi. Mezun olduktan sonra Gerede ve Akçakoca'da ilkokul öğretmenliği yaptı. Daha sonra Gümüşovaya'ya başöğretmen olarak atandı.