Arama
Orhan Veli’nin “Efsane” şiirinin öyküsü
Bugün severek okuduğumuz şiirlerin perde arkasında oldukça ilginç hikayeler yatmaktadır. Türk edebiyatının en renkli şahsiyetlerinden olan Orhan Veli'nin sağlığında şiir kitabına almadığı, ölümünden sonra toplu şiirlerinde yer alan "Efsane" şiiri, ilginç öyküye sahip şiirlerden. Bu sebeple Yahya Kemal ile bağlantılı olan Efsane şiirinin çarpıcı öyküsüne dair rivayetleri sizler için derledik.
Haluk Oral'ın Şiir Hikayeleri başlıklı çalışmasında ifade ettiğine göre de Efsane'nin öyküsüne dair Yahya Kemal ile bağlantılı rivayetler vardır fakat bu rivayetler ne yazık ki Orhan Veli ve Yahya Kemal'in edebi çizgilerine bakıldığında tutarlı değildir. Zira Oral'a göre, Orhan Veli ile Yahya Kemal arasında düzeyli bir ilişki söz konusudur ve bu sebeple Orhan Veli'nin Kemal'e "alay olsun diye yazıyorum" cümlesini kurması inandırıcı gelmemektedir.
Aynı zamanda Oral'a göre Orhan Veli, çeşitli zaman aralıklarında yazdığı farklı yazılarında Yahya Kemal'den söz açmış ve şairin şiiri hakkındaki düşüncelerini ortaya koymuştur. Orhan Veli, 12 Eylül 1942 tarihli İnkılapçı Gençlik dergisinde yazdığı sanat görüşleri hakkındaki yazısında, Yahya Kemal ile ettiği sohbeti şu şekilde anlatır:
"Bir gün Yahya Kemal'le konuşuyordum. Bana apartmanları göstererek dedi ki: 'Köşkleri var, arabaları var, halayıkları var. Fakat hiçbir zaman bizi duyduklarımızı duyamıyorlar, bizim düşündüklerimizi düşünemiyorlar. Biz düşünüyoruz, düşünülmüş halde kendilerine anlatıyoruz; yine de anlamıyorlar."
"Bâki'nin bir mısrasını, derviş kendi başına sultan olup gezer mısraını ihtimal onun kadar hiç kimse duymamıştır"
Oral, hele ki Orhan Veli'nin Yahya Kemal'in milletvekili olması ardından 1 Mayıs 1946 tarihli Ülkü dergisinde yazdığı yazıdan hareketle, "alay olsun diye yazdım" cümlesini kati surette kuramayacağını düşünür.
"İstanbul milletvekilliğini Yahya Kemal kazandı. Buna sevinmek mi lâzım bilmiyorum. Çünkü Yahya Kemal şimdiye kadar birçok büyük mevkilerde bulundu. Bu mevkilerin en büyüğü de Yahya Kemallik mevkii idi. Bâki'nin bir mısraını, derviş kendi başına sultan olup gezer mısraını ihtimal onun kadar hiç kimse duymamıştır. Ben Yahya Kemal namına değil, daha çok, milletvekilliği namına seviniyorum."
Orhan Veli'nin Ahmet Haşim'in edebi anlayışına karşı tutumu her zaman eleştirel bir konumda olmuştur. Şiirde mana konusunu gündeme getiren Haşim'e göre, "anlamı için şiiri deşmek, eti için bülbülü öldürmeye benzer." Orhan Veli ise Garip ön sözünde klasik şiire eleştirilerini yöneltmenin yanında, Haşim'in "Bir Günün Sonunda Arzu" şiirine de parodi yapmıştır. Fakat Orhan Veli Yahya Kemal'i söz konusu ettiği yazılarda klasik şiir geleneğini sürdüren yazarın edebi çizgisini eleştirmemiş bilakis takdir etmiştir.