Arama

Ortak değerimiz: Uzak

Türk dünyasının ortak değerlerinin büyük bir kısmını hiç şüphesiz sözcükler temsil eder. Bu kelimeler vasıtasıyla Türkler kendi lehçelerinde konuşsalar dahi rahatça anlaşabilmektedirler. Bu durum esasında sözlü kültürümüzün köklerinin çok eskilere ve tek bir yere uzanmasından kaynaklıdır. İşte, kilometrelerce uzaklıkta da olsak bizi birleştiren o sözcük...

Sesli dinlemek için tıklayınız.

ALTAY TÜRKÇESİ

Uzak - Iraak

🔹 Kuzeybatı yani Sibirya grubunun en önemli temsilcilerinden biri olan Altay Türkçesinde "uzak" sözcüğü "ıraak" kelimesi ile karşılık bulmaktadır.

Eptü le cakşı curtayla,

Ejiginnen ırap ne bardın?

Rahat, huzurlu yaşarken

Kapından (evinden) niçin uzaklaştın?

ÖZBEK TÜRKÇESİ

Uzak - Olish

🔹 Karluk grubunun temsilcisi Özbek Türkçesini grubundan ayrıştıran özelliği, konuşma ve yazı diline yansıyan yuvarlakşma özelliğidir.
🔹 Kıpçak grubunun "uzak" manasına gelen "alıs" sözcüğü bu lehçede yuvarlaşma özelliğinden ötürü "olish" kelimesine dönüşür.
Mehribanlarden olish qıldı.
Sevgililerden uzak etti.

TATAR TÜRKÇESİ

Uzak - Yıraq

🔹 Kuzeybatı grubundan olan Tatar Türkçesinde bazı kelimeler güneybatı Türk lehçesi sınıfının özelliklerini yansıtmaktadır. Örneğin "uzak" sözcüğü Tatar lehçesinde "yıraq" olarak karşılık bulmaktadır.

Tan atıp kün yaktırsa, arabız yırak turdı.

Tan atıp güneş parlarsa, aramız uzak kaldı.

TÜRKMEN TÜRKÇESİ

Uzak - Daş

🔹 Türkmen Türkçesi; Türkiye, Azerbaycan ve Gagavuz Türkçesi ile aynı grupta yer alır. Daha çok Eski Türkçe kelimeleri de bünyelerinde barındırmaktadırlar.

🔹 Türkmen lehçesinde, kendi sınıfından farklı olarak "uzak" sözcüğü yerine "daş" kelimesi bulunur.

Mundan gitsem, Hıva yolı daş bolya-la, Bibican.

Burdan gitsem, Hive yolu uzaktır Bibican

Bibican Türküsü

KIRGIZ TÜRKÇESİ

Uzak - Alıs

🔹 Kuzeybatı grubunun Kazak Türkçesinden sonra en kalabalık Türk topluluğunun konuşma dilini temsil eden Kırgız Türkçesi, başta Kırgızistan toprakları olmak üzere Türk cumhuriyetlerinde yaşatılmaktadır.

🔹 Türk lehçelerinde bulunan ortak kelime "uzak" kelimesini bu lehçede Kazak Türkçesinde olduğu gibi "alıs" sözcüğü karşılamaktadır.

Dusmanın alıs, dosun cakın bolsun.

Düşmanın uzak, dostun yakın olsun.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN