Arama
19. yy divan şairlerinden Osman Nevres Bey
19. yüzyılın önemli şairlerinden biri olan Osman Nevres Bey'in zeka ve yeteneği küçük yaşlarda keşfedilir. Himayesindeki paşanın yönlendirmesiyle birçok farklı ilim dalında eğitim alan şair, çağdaşı birçok şairin övgülerine mazhar olur. Aynı zamanda bir devlet adamı olan Osman Nevres, görevi nedeniyle birçok şehir değiştirir ve hayatı çalkantılarla geçer. Sizin için divan sahibi şairlerimizden biri olan Osman Nevres Bey'in yaşam hikayesini araştırdık.
🔸 1858 yılına gelindiğinde Irak- Hicaz orduları muhasebeciliğiyle Bağdat'a döner. İstanbul'a gitmeyi çok istemesine rağmen İkinci Ordu muhasebeciliğiyle Şumnu'ya gönderilir.
🔸 Bağdat'ta iken gerçekleştirdiği ordu muhasebeciliği döneminde bazı memurların zimmetlerine para ve mal geçirdikleri iddiasına yönelik raporda, Osman Nevres Bey'in de adı geçer ve görevinden alınır. Bu süreçte 1,5 yıl kadar Şumnu'da yaşar.
🔸 Üzerine atfedilen haksız itham ve kendini savunamamanın getirdiği durum onu oldukça üzer ve psikolojisinin bozulmasına neden olur. Bu durum nedeniyle bir süre bimarhanede kalır. Mesleğinden edilen şair yoksul bir hayat sürmeye mecbur bırakılmasının yanında itibarını da yitirir. Ama onun suçsuz olduğuna inananlar da vardır.
Bimarhane nedir?
Deliler yurdu olarak anılan hastane, Osmanlı'da ruhi hastalara hizmet verirdi.
🔸 Nevres'in suçsuzluğuna inanan kişilerden biri olan Yusuf Kamil Paşa, onun Zaptiye Nezâreti mektupçuluğunda görev almasını sağlar, fakat hastalığının yeniden nüksetmesi nedeniyle şair, bu görevden ayrılmak zorunda kalır.
🔸 Nevres Bey'in yaşadığı ruhsal bunalımın zuhur etmesinde geçmiş yaşantısının da muhakkak etkisi olmuştur. Rum asıllı olduğu için yabancı görülmesi, bir paşanın himayesi altında büyümesi onun psikolojisinde derin bir melankoliye sebep olur.
🔸 Bağdat şehri, şair için hüzünlü anılarla doludur. İki kızını bu beldede kuşpalazından yitirir. Yaşadığı bu kayıplar, onun ruhunda kapanması mümkün olmayan derin yaralar açar.
🔸 Osman Nevres Bey, Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere birçok şiir yazar. Fuzuli kadar güzel Farsça şiirler yazdığı söylenegelir. İbnülemin, Osman Nevres'i farklı dillerde şiirde ve nesirde yetenekli divan sahibi meşhur bir şair olarak anar.
İbnülemin Mahmud Kemal kimdir?
Osmanlı Devleti'nin son dönem devlet adamları, şairleri, mûsikişinasları ve hattatları üzerine yazdığı biyografiler ve derin tarih bilgisiyle ünlenmiş bilgin.
🔸 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren divan şiirinde gerçekleşen yenileşme sürecinde, gelenekten ayrılma ve yeni arayışlar görülür. Nevres'in bu yenilikleri klasik çizgiden kopmadan gerçekleştirdiği gözlenir.
🔸 Döneminde kullanılan telgraf, vapur, Avrupa gibi kelimeleri divan şiiri mazmunları arasına sokarak şiirlerde anlamı bilinmeyen kelimeleri açıklamak gibi yeni bir yol izler.
🔸 Şiirlerinde aşk, doğa, din, gül-bülbül, tasavvuf, mitolojik ögeler gibi temaları işlemiş ayrıca yaşamı boyunca birçok şehirde bulunan şairin şiirlerinde vatan, gurbet temalarına ve yaşadığı şehirlere dair ögelere yer verdiği de görülür.
🔸 Nevres'in gazel formunda kaside yazması dikkat çekicidir. Şairin yazdığı şiirlerde birçok makam ve çalgı isminin yer alıyor olması, onun musikiye ilgili bir kişi olduğu gerçeğini de ortaya çıkarır.