Arama
Sezai Karakoç şiirinde Batı ve modernizm eleştirisi
"Sanat tutumum, dünya görüşümün bir bölümünden başka bir şey değildir." sözleriyle akıllara kazınan Sezai Karakoç, şiirlerinde modernizm ve Batı eleştirisine yer verir. İki medeniyeti birçok noktadan kıyaslayan Karakoç'a göre Batı yalnızca maddi unsurlarla örülü bir uygarlık anlayışı inşa etmiştir. Doğu ise bu tavrı eleştirmek ve karşı duruş sergilemek yerine pek çok açıdan Batı'nın mutlak üstünlüğünü kabul etmiştir. Karakoç, şiirlerinde bu anlayışı tenkit eder. İşte örneklerle Sezai Karakoç'un şiirinde Batı ve modernizm eleştirisi...
📌"Ötesini Söylemeyeceğim" Sezai Karakoç'un modernizm ve Batı karşısındaki eleştirisini en keskin biçimde ortaya koyduğu şiiridir.
ÖTESİNİ SÖYLEMEYECEĞİM
İmkân ve ihtimal bile yok sizin bilmenize Bay Yabancı
Ve yağmur yağıyor ben birşeyler olacağını biliyorum
Ellerime bakıyorum ve ellerimin benden bilgili
Bir hayli bilgili olduğunu biliyorum
Bilgili fakat parmaklarım ince ve uzun değil
Sizin bayanınızınki gibi ince ve uzun değil
....Ben yağmuru çok seviyorum Bay Yabancı
Sizin ıslak saçlarınızı hiç sevmiyorum
Tunusluların saçlarına benzemiyor sizin saçlarınız
Bizim saçlarımıza benzemiyor sizin saçlarınız
Siz şeytanı çok seviyorsunuz galiba Bay Yabancı
Siz şeytanı niçin bu kadar çok öpüyorsunuz
Kabul ediyorum sizinki bizimkinden daha güzel
Ama bizimki sizinkinden daha efendi daha utangaç
📌Şiir, 10 yaşındaki Tunuslu bir kızın ağzından tahkiye biçimde oluşturulmuştur. Şiir, bu kız çocuğunun ülkesini işgal eden Batılı askerler hakkındaki konuşmasını içerir. Bu konuşmada küçük bir kızın gözünden ve çocuk masumiyetinden yani, aslımızdan Batı medeniyetine karşı büyük bir eleştiri sunulur.
📌Şiirde Batılı askerlere "Bay Yabancı" şeklinde hitap edilir. Bu yabancıların kıyafetleri, olaylara gösterdiği tepkiler, konuşmaları her şey, küçük kızın gözünde "tuhaf" ve "yabancı" dır. Şiirde Batı uygarlığının emperyalist tutumları her fırsatta dile getirilir.
📌Küçük kızın tek istediği, hayatlarını ve benliklerini esir almaya çalışan Batılı askerlerin bir an evvel yurtlarından "defolup" gitmesidir.
📌Karakoç, Batı'nın iki yüzlülüğü ve acımasızlığını "Yılan" şiiriyle ve imgesiyle anlatır.
YILAN
"Gittin ve bozdun bütün büyüsünü yuvanın
Yüzyılların sabrıyla
Ay ışığının harcıyla
Güvercinlerden kırlangıçlardan
İçgüdü müziğinden
Çocukların pul pul düşlerinden
Doğmuş bir çiçek evine
Girdin ve bozdun sessizliğini
Güneşin doğuşunu
Işığın camlardan geçişini
Durdurmak istedin
Uğursuz ıslığınla"
📌Bu şiirde Batı'yı anlatmak için yılan imgesi kullanılmıştır. Batı'nın Doğulu ülkelerin hayatlarına girmesiyle artık bütün büyü bozulmuştur. Batı'nın riyakarlığı, sinsiliği ve acımasızlığını göstermek açısından şair yılan imgesinin olumsuz özelliklerinden faydalanmıştır.
Kısaca Karakoç, Batı'nın ne kadar tehlikeli bir medeniyet olduğunu ve Doğu'ya uğrattığı büyük felaketleri türlü şekillerde şiirlerinde işlemiştir.