Arama
Tarihin tozlu sayfalarında kalan gizemli kütüphaneler
İnsanlığın ortak mirası olan kütüphaneler, en eski tarihlerden beri topluma hizmet etti. Fakat kurulan bu bilgi hazinelerinden bazıları büyük gizemler barındırıyordu. Dünya üzerinde, girişin yasak olduğu, kitaplarının bulunamadığı ve savaşlar neticesinde yakıp yıkılan birçok kütüphane mevcuttu. Birçoğu zamanla kaybolan bu bilgi hazineleri ne yazık ki tarihin tozlu sayfalarında kaldı. Sizler için sırrı çözülemeyen kütüphaneleri derledik.
Afganistan'da bulunan bir mağarada bin adet el yazmasından oluşan antik bir kütüphane keşfedildi. Yapılan araştırmalar sonucunda İbranice, Aramice, Farsça, Yahudi Arapçası ve Yahudi Farsçası metinler içeren koleksiyonun İpek Yolu'nda yaşayan Yahudi bir aileye ait olduğu tespit edildi.
Metinler şiir, kişisel mektuplar ticari kayıtlar ve yasal belgeleri içeriyordu. Belgeler ise Abu Ben Daniel'in reisi olduğu Yahudi bir aileye atfedildi. Koleksiyon, bir tüccar tarafından 2013 yılında satın alındı. Belgelerde Avrupa ile Asya'yı birbirine bağlayan İpek Yolu üzerinde ticaret yapan Yahudilerin isim listelerinin ve bu kişiler hakkında bilgileri bulunuyor.
Araştırmacı Lenny Wolfe de antik kütüphaneye Afgan Genizalarındaki araştırmaların bir parçası olarak denk geldi. Mısır'da 30.000 el yazma eseri barındıran bir deponun olduğuna dair ipucunu verir. Bu koleksiyonun niçin bin yıl önce bir mağaraya gömüldüğü ise bir sır olarak kaldı.
1850'lerde Ninova'da kazı yapan arkeologlar, dünyanın en eski kraliyet kütüphanesini keşfetti. Asurbanipal Kütüphanesi, 30.000'den fazla çivi yazılı kil tablet barındırıyordu. Tabletler; edebi eserleri, teknik belgeleri ve hükumet kayıtlarını içeriyordu.
Çok fazla sayıdaki bu tabletler, Asurbanipal Kütüphanesi'ni dünyanın en büyük kütüphanelerinden biri yapıyordu. Asurbanipal, kütüphane olduğu kesinlikle kanıtlanabilen, dünyanın ilk kütüphanesidir.
I. Mahmut'un yaptırdığı kütüphane neden Nuriosmaniye olarak anılıyor?
MÖ 668'ten 627'ye kadar hükmeden Asurbanipal, Yeni Asur İmparatorluğu'nun son büyük hükümdarıydı. Topraklarına İran, Babil, Suriye ve Mısır'ı katarak çok geniş sınırlara ulaştı. Yaptırdığı Ninova Kraliyet Kütüphanesi ise kralın en büyük başarılarından biriydi. Kralın kişisel kütüphanesi, tıp, şiir, coğrafya, bilim ve büyü alanlarındaki metinleri içeriyordu.
Yaradılış, Gılgamış, Irra, Etana ve Anzu gibi geleneksel Mezopotamya destanlarının günümüze ulaşmasında bu kütüphane büyük bir rol oynadı. Kitaplıkta; el kitaplarının, bilimsel metinlerin ve Binbir Gece Masalları'ndan birinin ilk örneği olan "Nippur'la Yoksul Adam" gibi bazı halk öykülerinin bulunması, bu kitaplığın sadece kral için kurulmadığını gösteriyor.
Vatikan Gizli Arşivleri, dünyanın en gizemli kütüphanelerinden biriydi. 1612'de kurulan arşiv, 1881'e kadar halkın kullanımına kapalıydı. Papa XIII. Leo döneminde yalnızca Katolik araştırmacıların arşive girmesine izin verildi. O zamandan beri bu kısıtlama çok az da olsa gevşetildi.
Fakat gazeteci ve öğrencilerin içeri girmesi hâlâ kesinlikle yasak. Yalnızca Vatikan'ın sıkı şartlarını karşılayabilen resmi araştırmacılar içeri girebiliyor. Bu durumda bile günde en fazla üç eser alabiliyorlar. Vatikan 2012'de 100 parçanın arşivden çıkarılmasına izin verdi.