Turgut Cansever’e göre “İslam’da Şehir ve Mimari”
İslam her alana olduğu gibi mimari alanına farklı ve bambaşka bir bakış açısı getirmiştir. Batı mimarisinden farklı olarak kapsayıcılık ve mekanı güzelleştirme olarak kurulan bu yapı, yüzyıllar boyunca insanlığa huzur vermiştir. Sizler için Turgut Cansever'in "İslam'da Şehir ve Mimari" adlı eserinden eskimeyen bir bakış açısını yansıtan alıntıları derledik. Turgut Cansever eserleri, islam ve mimari, alıntılar, sözleri, islam mimarisi hakkında…
Giriş Tarihi: 08.01.2022
16:25
Güncelleme Tarihi: 08.01.2022
16:31
"Tarih, zaman içinde oluşur. Mekân içinde oluşan mimarînin tarihî boyutunun idrak edilmesi, mekân-çevre bilincinin de kaynağını oluşturur. Tarih ve çevre bilincinin, varlığın ve hayatın korunması için gerekli bir temel olduğu unutulmamalıdır. Varlık, bir süreçtir. Tarihten geleceğe doğru uzanan bu sürecin "geçmişini", "erişilen gün"ün oluşumunu anlayarak "geleceği" tasarlamak ve ancak bu yolla bugün ne yapmak gerektiğini belirlemek mümkün olabilir. Ayrıca, mimarlık mirasının niçin korunması gerektiği konusu yanında, bu mirasın nelerden oluştuğunu bilmek ve aydınlatmak da gereklidir."
Turgut Cansever
İslam mimarisinde ilk minare nerede inşa edilmiştir?
"İslâm sanatı kutbî (polar), kübistik ve statiktir. Bütünlüğü ise tezyînîliğinden ileri gelir. Rönesans'ta yaratılmış olduğu şekliyle sanatlardaki üçüncü boyut, bireyin kaderinden kurtuluşunun ifadesidir. Diğer yandan İslâm sanatı İslâm'ın temel ilkesini, yani Allah'ın iradesine kayıtsız şartsız teslim olmayı tezahür ettirir ve bu var oluş ilkesiyle uyumun tezahürü olarak üçüncü boyutu reddeder."
Turgut Cansever
"Modern mimarî, ne Hıristiyan Barok kültür değerlerini, ne genel Hıristiyan değerlerini, ne de Batı Avrupa'ya şekil veren burjuva devriminin değerlerini savunuyordu. Aksine, primitif kültürlerden Doğu kültürlerine kadar açılan bir yelpaze içinde yeni değer sistemini gündeme getiriyordu."
Turgut Cansever
İslam uygarlığında mimari eserlerin ağırlığını taşıyan kemerler
"İnsanın her yaptığı şey, inancının tam bir tezahürüdür. Dolayısıyla kültür çağlarının en üst ifadeleri bu dönemlere has inançlarda, çağın dininde, ahlâk ve sanatında, yaşama biçiminde ortaya çıkar. Tarih boyunca, insanın, varlık içindeki yeri hakkındaki telakkisi, kültürlerin temel özelliklerini belirlemiştir. İnsanlar arasındaki ilişki biçimi, yönetim veya bilinçlenme, bilinçlendirme üslûpları, sanat eseri gibi bu alanlardaki tercihler de inanç sistemlerinin yansımasıdır."
Turgut Cansever
İslam mimarisinin Avrupa'daki izleri
"Ben bir mimarım ve mimarlığı daha iyi nasıl yaparım?" diye düşündüğümde, mimarlığa esas teşkil edecek bir sanat tarihi ve sanat felsefesini öğrenmek ihtiyacını hissettim. "Bunu şöyle mi yoksa böyle mi yapayım?" sorusunu sorduğum zaman, "Yaptığımın arkasında nelerin, hangi temellerin bulunması lazım?" sorusunu da sormak zarureti doğdu."
Turgut Cansever
Osmanlı'nın mimari şaheseri: Selimiye Cami'nin bilinmeyenleri