Türk lehçelerinde "afet, felaket"
Doğal afetler, insanların müdahalesi dışında gerçekleşen ve büyük yıkım ve hasarlara sebebiyet veren tabiat olaylarıdır. Sel, deprem, heyelan, tsunami, yangın gibi doğal afetler insanlara ve insanlığa tarih boyunca büyük zarar verdi. Bu felaketlere, tarih boyunca acı tecrübeler edinilerek çeşitli isimlendirmeler verilmiştir. İşte, Türk lehçelerinde afet ve felaket kelimelerinin karşılıkları...
Giriş Tarihi: 07.02.2023
15:57
Güncelleme Tarihi: 07.02.2023
17:28
KAZAN TATAR TÜRKÇESİ
Afet/ felaket - Afät/ fälakät
🔹 Kuzeybatı grubu temsilcisi olan Tatar Türkçesinde "afet/ felaket " sözcüklerine karşılık olarak "afät/ fälakät" kelimeleri kullanılmaktadır.
🔎 Bir Bilgi:
"Tatar" kelimesi, Çarlık Rusyası döneminde yaşayan bütün Türklere verilen ortak bir isimdir. "Yabancı" anlamına gelen bu kelime daha sonra Tataristan'da ve Kırım'da yaşayan halkın resmi adı olur. Tataristan Cumhuriyeti'nde yaşayan Tatarları ifade etmek için ise "Kazan Tatarı" adı kullanılır.
SAHA TÜRKÇESİ
Afet/ felaket - iedeen/ aldarxay
🔹 Kuzeydoğu yani Sibirya grubunun en çok nüfusa sahip olan Saha Türklerinin konuştuğu, Saha Türkçesinde "afet/ felaket " kelimesine karşılık olarak "iedeen/ aldarxay" ifadesi kullanılmaktadır.
Saha / Yakut Türkçesi
Yakut Türkçesi veya Saha Türkçesi olarak bilinen, Saha Türklerinin konuştuğu dildir. Ayrıca Taymir Yarımadası'nın doğusunda yaşayan halkların ticaret dilidir. Konuşucuların çoğunluğu Rusya'ya bağlı Saha Cumhuriyeti'nde yaşamaktadır .
Ortak değerlerimiz "anne"
TUVA TÜRKÇESİ
Afet/ felaket -ayılı / endeerel
🔹 Sibirya grubun bir diğer temsilcisi olan Tuvaların konuştuğu, Tuva Türkçesinde "afet/ felaket " kelimesini, "ayılı/ endeerel" ifadesi karşılamaktadır.
Tuva/ Tıva Türkçesi
Tuva Türkçesi, Rusya'ya bağlı özerk Tuva Cumhuriyeti'nde Tuva Türkleri tarafından konuşulan Türk yazı dillerinden biridir.
ALTAY TÜRKÇESİ
Afet/ felaket - aktu/ cobol
🔹 Altay Dağları ile meşhur olan Altay Cumhuriyeti'ndeki Türk halkının konuştuğu lehçe olan Altay Türkçesi, Sibirya grubunun temsilcisidir.
🔹 Bu lehçede "afet/ felaket" karşılayan kelimeler, "aktu/ cobol" ifadeleridir.
Altay Türkçesi
Altay Türkçesi, Türk dillerinin Sibirya grubunda yer almaktadır. Rusya içindeki Altay Cumhuriyeti'nin resmi dilidir. Altayca, 1948 yılına kadar Oyrot dili olarak adlandırılmıştır. Yakın zamanda edinilen bilgilere göre Altay Türkçesi, 55.000 kişi tarafından konuşulmaktadır.
Ortak değerlerimiz "gök"
ÇUVAŞ TÜRKÇESİ
Afet/ felaket - hwyamat
🔹 Türkçenin en arkaik lehçelerinden biri olan Çuvaş Türkçesinde, afet/ felaket kelimelerini, "hwyamat, nuşa, sinker, şırlah, usal-tésel, tert" sözcükleri karşılamaktadır.
Arkaik ne demek?
Klasik Çağ öncesinden kalan anlamına gelir.
Çuvaş Türkçesi
Çuvaş Türkçesi, Rusya'nın orta kesiminde, Ural Dağları'nın batısında konuşulan Türki dillerden biridir. Türk dillerinin Ogur-Bolgar grubu öbeğinden varlığını korumuş tek dilidir.