Arama
Türk lehçelerinde "Ağabey"
Zengin bir dil olan Türkçe birçok lehçeden oluşmaktadır. Türk dilinin farklı gruplardan meydana gelmesi, kadim Türk lisanını çeşitlendirmektedir. Bu durum başta, Türk aile sisteminde kullanılan aile fert isimlerine yansımıştır. "ağabey" sözcüğü de bunlardan sadece biridir.
TÜRKMEN TÜRKÇESİ
Ağabey- Aga
◾ Oğuz (güneybatı) Türk lehçelerinin en önemli temsilcilerinden biri olan Türkmen Türkçesinde "ağabey" sözcüğü yerine "aga" kelimesi kullanılır.
➡ Men Mövlam aaga birle geñeşip geleyin.
➡ (Ben Mövlam Ağabey ile danışıp geleyim.)
AZERBAYCAN TÜRKÇESİ
Ağabey- Böyük qardaş
◾ Türkiye'ye coğrafi anlamda yakın olan Azerbaycan topraklarında konuşulan Azerbaycan Türkçesi, Oğuz grubundandır. Bu Türkçede "ağabey" kelimesi yerine "böyük qardaş" ifadesi kullanılır.
➡ Yaxşı gündä yar yaxşıdır, yaman gündä yetiş qardaş.
➡ (İyi günde yar güzeldir, kötü günde yetiş kardeş.)
↪ Dost kötü günde belli olur
Azerbaycan Atasözü
ÖZBEK TÜRKÇESİ
Ağabey- Aka
◾ Güneydoğu yani Karluk grubunun temsilcisi olan ve yuvarlaşma özelliği ile Türk lehçeleri arasında ayrışan Özbek Türkçesinde "ağabey" sözcüğü yerine diğer Türk lehçelerinde de kullanılan "aka" ifadesi bulunmaktadır.
➡ Ota-bola urishar, og'a-ini yulishar.
➡ (Baba çocuk bağrışır, ağabey küçük kardeş yoluşur.)
➡ Og'a-ini-achchiq, mol-chuchuk.
➡ (Ağabey kardeş acı, mal tatlı.)
➡ Yaxshi bo'lsa og'asi, inisin ko'nglin qoldirmas.
➡ (İyi olsa ağabeyi, kardeşini sevmeyi bırakmaz.)
Özbek Türkçesi Atasözü
UYGUR TÜRKÇESİ
Ağabey- Aka
◾ Günümüzde, başta Çin'in içinde tüm zorluklara karşı yaşamlarını sürdürmeye çalışan Uygur Türklerinin kullandığı Uygur Türkçesi Karluk grubundandır.
◾ Uygur Türkçesinde "ağabey" sözcüğü yerine "aka" kelimesi kullanılmaktadır.
➡ Akañ bilen oynaşma, şille şapilaq yeysen.
➡ (Ağabeyinle oynama, tokat yersin.)
➡ Aka bar yerde ini yoq, ini bar yerde aka (yoq).
➡ (Ağabey olan yerde kardeş yok, kardeş olan yerde ağabey yok.)
Uygur Türkçesi Atasözü
HAKAS TÜRKÇESİ
Ağabey- Abıy
◾ Sibirya grubunu (kuzeydoğu) teşkil eden Hakas Türkçesinde "ağabey" kelimesini "abıy" sözcüğü karşılamaktadır.