Arama
Türk lehçelerinde "ev"
Türk gelenek ve göreneklerinde evin değeri, yeri ve önemi bambaşkadır. Eski Türkçeden itibaren dilimizden düşmeyen ve hayatımızın merkezinde olan evler, Türkiye Türkçesi dışındaki diğer lehçeler tarafından da korunmuş ve ortak kelimeden biri olmuştur. İşte Türk lehçelerinde ev sözcüğünün karşılıkları...
KIRIM TATAR TÜRKÇESİ
Ev- Ev
◼ Günümüzde Ukrayna sınırları içinde varlıklarını korumaya çalışan Kırım Türklerinde "ev" kelimesi Türkiye Türkçesinde olduğu gibidir, yani korunmuştur.
➡ Balalı ev bazar, balasız ev mezar.
➡ (Çocuklu ev Pazar, çocuksuz ev mezar.)
Kırım Tatar Atasözü
KAZAN TATAR TÜRKÇESİ
Ev- Üy
◼ Tatarların Rusya sınırları içinde olan bir kısmını temsil eden Kazan Tatarlarında "ev" kelimesi, "üy" sözcüğü ile karşılık bulur. Birçok lehçede "üy" sözcüğünün varlığı gözlemlenmektedir.
➡ İr yiğit üyde tuvar, yavda ülir.
➡ (Er yiğit evde doğar, savaşta ölür.)
Kazan Tatar Atasözü
KUMUK TÜRKÇESİ
Ev- Üy
◼ Kumukça, Türk dillerinin Kıpçak öbeğine aittir. Ancak güneybatı Türkçesinin özelliklerini de taşımaktadır. Kumuk Türkçesinde "ev" kelimesini "üy" sözcüğü karşılar.
➡ Av bar üyden avruv taymas.
➡ (Örümcek ağı olan evden hastalık çıkmaz.)
Kumuk Atasözü
NOGAY TÜRKÇESİ
Ev- Üy
◼ Nogay Türkçesi, Türk lehçelerinin Kıpçak grubuna bağlı, Nogaylar tarafından konuşulan lehçedir. Ağırlıklı olarak Rusya'nın güney kesiminde varlıklarını sürdürmektedirler.
◼ Nogay Türkçesinde "ev" kelimesini "üy" sözcüğü karşılar.
➡ Er üy de bir dosın bolsın.
➡ (Her evde bir dostun olsun.)
Nogay Atasözü
UYGUR TÜRKÇESİ
Ev- Öy
◼ Güneybatı grubunun en önemli temsilcilerinden olan Uygur Türkçesi günümüzde Doğu Türkistan'da yaşayan halk tarafından konuşulmaktadır.
◼ Uygur Türkçesinde "ev" kelimesi "öy" sözcüğü ile karşılık bulmaktadır.
➡ Öyi yiraq bolsa bolsun, köŋlü yiraq bolmisun.
➡ Evi uzak olursa olsun, gönlü uzak olmasın.
↪Gönülden sevgi ve muhabbetle birbirlerine sımsıkı bağlı olan kimseler için mesafelerin önemi yoktur.
➡ Öyde rahiti yoqniŋ koçida paraġiti yoq.
➡ Evde rahatı olmayanın sokakta istirahati olmaz.
↪İnsanın her durumda yaptığı şeylerin ailedeki durumundan uzak olamayacağını, ayrı düşünülemeyeceğini bildirir.
Uygur Atasözleri