Arama

Türk lehçelerinde "gece"

Eski Türklerde gece ve gündüz kavramları kutsal sayılmış ve bu minvalde sözlü gelenek ürünleri ortaya çıkmıştır. Sözlü kültür ögesi olan gece kelimesi, Türk topluluklarının farklı yerlere göç etmesi ile çeşitli şekillerde adlandırılmıştır. İşte, dünyanın dört bir yanında varlığını sürdüren Türk lehçelerinde gece sözcüğünün karşılıkları...

KIRIM TATAR TÜRKÇESİ

Gece-Gece

◼ Tatarların Ukrayna'da yani Karadeniz bölgesinde ağırlıklı olarak yaşayan halkın kullandığı Türkçe olan Kırım Tatar lehçesinde "gece" kelimesi Türkiye Türkçesindeki hali ile aynen kullanılmaktadır.

Men Çjarasuv köpürinde, çoq gece bekledim,

Kelgen keçken beylerge tüfeğim tikledim.

(Ben Karasu köprüsünde çok geceler bekledim,

Gelen geçen ağalara tüfeğimi doğrulttum.)

KUMUK TÜRKÇESİ

Gece-Geçe

◼ Kuzey Kafkasya'da yaşamlarını sürdürmeye çalışan en kalabalık Türklerden olan Kumuk Türklerinin konuştuğu Kumuk Türkçesinde "gece" kelimesini "geçe" sözcüğü ile ifade etmektedirler.

Geçe yürügen erten süyüner.

Gece yürüyen sabah sevdir.

(Bugünün işini yarına bırakma.)

Ortak değerlerimiz "sevgi"

  • 10
  • 20

NOGAY TÜRKÇESİ

Gece-Keşe

◼ Nogay Türkleri, Kumuklardan sonra Kuzey Kafkasya'da sayı bakımından çok olan Türklerdir. Bu Türk topluluğunun kullandığı Nogay Türkçesinde "gece" kelimesini "keşe" sözcüğü karşılamaktadır.

Yatsa dosay tura almaş

Karanada karmafüap,

Kete kırga şıga almaş.

Yatsa birden kalkmaz.

Karanlıkta gayret edip,

Gece kıra çıkamaz.

  • 11
  • 20

GAGAVUZ TÜRKÇESİ

Gece-Gece

◼ Güneybatı Türkçesinin Moldova'daki temsilcisi olan Gagavuz Türkçesinde "gece" sözcüğü Türkiye Türkçesi ile aynıdır.

Gündüz aazını kapa, gece kapunu kilitle.

➡ (Gündüz ağızını kapa, gece kapını kilitle.)

Gagavuz Türkçesi atasözü

Türk lehçelerinde "afet, felaket"

  • 12
  • 20

AZERBAYCAN TÜRKÇESİ

Gece-Geçe

◼ Oğuz grubunun temsilcisi ve Türkiye'ye diplomatik açıdan en yakın Türk devleti olan Azerbaycan Cumhuriyeti'nde konuşulan Türkçe olan Azerbaycan lehçesinde "gece" kelimesi aynı şekilde ve anlamda kullanılmaktadır.

Sübh olunca geceler darğa kimi,

Yatmayır, qır-qır edir qarğa kimi.

Pazar yeri bekçisi gibi, sabaha kadar yatmıyor,

Karga gibi gır-gır ediyor. (kitap okuyor)

Mirze Elekber Sabir'in şiirinden

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN