Arama
Yedi Meşalecilerin edebiyatımızda açtığı yenilikler
Yedi Meşaleciler, Cumhuriyet dönemi edebiyatında beyanname ile ortaya çıkan ilk edebi topluluktu. İlk kez Servet-i Fünun dergisinde bir araya geldiler. Yaşar Nabi Nayır, Cevdet Kudret Solok, Vasfi Mahir Kocatürk, Muammer Lütfü Bahşi, Sabri Esat Siyavuşgil, Ziya Osman Saba ve Kenan Hulusi Koray'dan oluşan topluluk iddialı bir ön sözü bulunan Yedi Meşale isimli kitaplarını çıkardılar. Bu kitap edebi çevrelerce çok ses getirdi. Kitaba duyulan ilgiden alınan cesaretle çok geçmeden dergi etrafında toplandılar. Fakat Meşale dergisi latin alfabesine geçişin bir kurbanı oldu ve yalnızca 8 sayı yayımlanabildi. Peki, Yedi Meşalecilerin iddialı çıkışları neydi? Bir grup genç edebiyatımızda hangi yeniliklere yol açtı?
📌Derginin önemli bir faaliyeti her sayıda bir edebiyatçının tanıtıldığı biyografi ve tenkit yazılarıydı.
📌Reşat Nuri'nin Damga adlı romanı hakkındaki Fransızca'dan intihal olduğu iddiası Peyami Safa, Köprülüzâde Mehmed Fuad, Ercüment Ekrem (Talu), Mahmud Yesâri ve Aka Gündüz'ün yazılarıyla gündemde tutulmuştu.
📌Derginin ilk sayısını okuyan edebiyatımızın sembolist şairi Ahmet Haşim, birtakım değerlendirmelerde bulundu. Ahmed Hâşim derginin ilk sayısında Yedi Meşaleciler'i tanıtırken, "Şair kaleminden çok ressam fırçasıyla çalışan bu gençlerde his ve muhayyileden ziyade gözün rü'yet kabiliyeti yeni bir hususiyet teşkil ediyor" demektedir.
📌Dergide çıkan tek tefrika Kenan Hulûsi'nin Ceylan Sesi adlı romanıdır, fakat roman bitmeden dergi kapanmıştır. Resim sanatına karşı da ilgi duyulan dergide Sanâyi-i Nefîse Mektebi müdürü ressam Nâmık İsmail ile yapılan bir mülâkat yayımlanmıştır. Topluluk arasında varlığını ismini gelecek nesillere taşıyan ise Ziya Osman Saba olmuştur.
📌Yedi Meşalecilerin edebiyattaki ilkeleri "samimilik, canlılık ve devamlı yenilik"ti. Heyecanlı gençler edebiyat dünyasında bir tıkanıklık olduğunu görüyordu. Bu tıkanıklığın giderilmesi için de canlılık ve daima yenilik gerekiyordu. Bu sebeple topluluk, Türk şiirine yeni ufuklar açmayı hedeflediklerini belirtiyordu.
📌Edebiyat dünyasında iddialı bir çıkışla boy gösteren topluluk, birtakım yeni söylemlerle kendilerini tanıtmıştır. Evvela onlar için sanatta mühim olan samimiliktir. Edebiyatta samimiliğin günden güne azaldığını ifade etmişlerdir.
📌Topluluk her ne kadar aruz veznini terk etmekten yana olmasa da şiirlerinde Batılı şairlerin kullandığı tekniklerden esinlenme görünmektedir.
📌Kitabın ön sözünden de anlaşılacağı üzere genç şairler, büyük bir yeniliğin peşindedir. Fakat iddia ettikleri yenilik noktasında ne kadar başarılı olabildikleri de tartışmalı bir husustur. Nitekim şair yönüyle topluluktan ismini gelecek nesillere aşina kılan tek isim Ziya Osman'dır.
📌Topluluğun ifade ettiği gibi devrim niteliğinde yenilikler ortaya çıkmamıştır. Fakat dönemdeki klişeleşmiş şiirden ayrılmaları hususunda büyük önem taşırlar.
📌Topluluğun edebiyat dünyasına kazandırdığı en önemli durum ise gençlere olan bakış açısının değiştirilmesine yönelik bir adımdır. Nitekim çoğunlukla kemikleşmiş topluluklar arasında gençler kendisine yer edinemez veya ciddiyete alınamazlar. Yedi Meşaleciler yaptıkları iddialı çıkışlarıyla "Biz de buradayız!" nidalarını atmıştır...