Arama
İslam uygarlığında hat sanatının temelleri
Estetik ve akıcı hat uygulamalarıyla güzel yazı sanatı, mukaddes kitabımız olan Kur'an-ı Kerim'in ve yaygın olarak bilinen özlü sözlerin yazılmasında kullanılır. Her yazı stili için ucu farklı açılarla kesilmiş farklı türde kamış kalemlere ihtiyaç duyulan bu sanatta, farklı türde ve renkte mürekkeplerle eşsiz güzellikte yazılar yazılır. Peki, İslam uygarlığı ile temelleri atılan hat sanatında, hattatların geçmişte mürekkeplerini dahi kendilerinin yaptığını; kimi zaman mürekkep tariflerini bir sır gibi sakladığını biliyor muydunuz? Resimden mimariye pek çok sanata ilham olan hat sanatının İslam uygarlığına uzanan geçmişini derledik.
Kâğıt kolaylıkla kesiliyor, şekillendiriliyor ve yapıştırılıyordu. Ayrıca renk emme özelliği de parşömen ya da papirüsten daha iyiydi. Yoğun olmamakla beraber papirüs 11'nci yüzyıla kadar kullanılmış, Kur'an-ı Kerim de uzun bir süre parşömene yazılmaya devam etmiştir.
Ancak kitap, mektup, resmi ve özel yazışmalar için kâğıt tercih edilmeye başlanmış ve Arap yazısı ile ilgili yenilik ve değişikliklerin tamamına yakını kâğıt üzerinde cereyan etmiştir.
Yazı çalışmalarında yalnızca kâğıt kullanılmadı; neredeyse bütün nesneler üzerine yazı yazılmıştır.
Mermer, tuğla, cam, tekstil, seramik, ahşap, metal, değerli taşlar ve yarı değerli taşlar üzerinde hat uygulamaları yapılmıştır.
PROF. UĞUR DERMAN'IN HAT SANATINA DAİR YAZILARI İÇİN TIKLAYIN
Avrupa'nın hat sanatıyla ilk teması ticari faaliyetlerle beraber, Avrupa ve İslam sarayları arasındaki hediye alışverişi ile oldu.
Başlangıçta Avrupalılar Arapça hat sanatını anlamını anlamaksızın taklit ettiler.
Kahire'de 879'da inşa edilen İbn Tolun Camisi'ne ait kufi yazılar, ilk başta Fransa'da ve daha sonra Avrupa'nın geri kalan kısmında olmak üzere Gotik sanat eserlerinde taklit edildi.
Usta oymacı "Gan Fredus" tarafından Fransa'daki Le Puy Katedrali portikosunun altına yapılan oyma ahşap kapıların ve Le Puy yakınlarındaki La Vaute Chillac Kilisesi'nde bulunan başka bir oyma kapının İbn Tolun Camisi'nden esinlenilerek yapıldıkları söylenir.
Bu desenlerin Kahire'ye gidip gelen ve o dönemde Fatımi Kahire'siyle özel ilişkiler içerisinde bulunan Amalfili İtalyan tüccarlar tarafından Avrupa'ya getirildiğine inanılmaktadır.
Prof. Thomas Arnold, İslam Mirası adlı kitabında İrlanda'da üzerinde kufi yazı stiliyle "Bismillah" (Allah'ın adıyla) yazan, büyük ihtimalle 9'uncu yüzyıla ait bir haç bulunduğunu aktarır.