Arama
Uzay çalışmalarında İslam medeniyeti
Astronomi bilimi İslam dünyasında hükümdarların desteği ve bilim insanlarının gösterdiği çabalar ile 8 ve 15. yüzyıllar arasında büyük bir gelişme gösterdi. Öyle ki Avrupalı bilim insanları bilgilerini güncellemek için Müslümanların yazdıkları eserleri çevirmek zorunda kaldı. Bu süreçte İslam coğrafyasının dört bir tarafında rasathaneler kuruldu, gezegenlere ve uzaya dair yapılan hesaplamalarla önceki bilim insanlarının yanlışları düzeltildi. Müslüman bilim insanlarının astronomi çalışmaları Avrupa biliminin temelini oluşturdu.
🔸 Meraga Rasathanesi'nin kurucusu olan Tusi, Hülagü Han'ın başveziriliğini de yapan farklı bir kişilikti. Öyle ki Meraga'daki rasathanenin aletlerinin hemen hepsini kendisi yapmıştı.
🔸 12 yıllık gözlemlerinin ardından yanındaki bilim insanları ile beraber "İlhani cetvelleri"ni ortaya çıkardı. Batlamyus'un eksiklerini ortaya çıkaran Tusi, doğru hesaplamaları ile büyük bir üne kavuştu.
🔸 Döneminde astronomi bilimi zirveye ulaşan Uluğ Bey, Semerkant'ta büyük bir rasathane inşa ettirmişti. Burada Ali Kuşçu, Kadızade Rumi, Cemşid gibi meşhur isimlerle çalıştı.
🔸 Timur'un torunu olması sebebiyle büyük bir şöhrete sahip olan Uluğ Bey hayatını bilime adamıştı. Öyle ki sarayda yaşamak yerine rasathanede çalışarak gökyüzünün haritasını çıkarmıştı.
🔸 Uzun yıllar Semerkant Rasathanesi'nde gözlemler yapan Ali Kuşçu, Uluğ Bey'in yetiştirdiği en önemli bilim adamlarından birisiydi. Ünlü isim Uluğ Bey'in vefatının ardından Maveraünnehir'den ayrıldı ve Fatih Sultan Mehmed'in ısrarları ile İstanbul'a yerleşti.
🔸 Ali Kuşçu gözlemevi ve rasathane kültürünü Osmanlı'ya getiren bilim insanıydı. Ali Kuşçu kısa bir süre içinde İstanbul'un enlem ve boylamlarını ölçtüğü gibi çeşitli güneş saatleri yaptı.
🔸 Astronomi tarihinin en üretken isimlerinden olan Takiyüddin, 16. yüzyılda Galata Kulesi'nde ufuk açıcı astronomi faaliyetleri gerçekleştirdi. III. Murad'ın isteği doğrultusunda 1577'de tamamlanan ve günümüzde Tophane semti sınırlarında kalan İstanbul Rasathanesi'ni yıllarca yönetti.
🔸 Öyle ki bu rasathane, Uraniborg gözlemevi ile kıyaslanmıştı. Hatta içinde bulunan aletler göz önüne alındığında İstanbul Rasathanesi öndeydi.
🔸 Çalışmaları ile İslam dünyasının medar-ı iftiharı olarak anılan bilim insanları kaleme aldıkları eserlerde kullandıkları kaynakları bilhassa belirtirken Batı'da aksi bir durum yaşanmıştı.
🔸 İslam dünyası astronomi alanının asırlar boyunca öncüsü oldu. Lakin zamanla Avrupalıların bu sahada öne geçmesi ile beraber astronomi İslam dünyasının ilgilenmediği bir bilim dalı haline geldi.