Arama
Uzay çalışmalarında İslam medeniyeti
Astronomi bilimi İslam dünyasında hükümdarların desteği ve bilim insanlarının gösterdiği çabalar ile 8 ve 15. yüzyıllar arasında büyük bir gelişme gösterdi. Öyle ki Avrupalı bilim insanları bilgilerini güncellemek için Müslümanların yazdıkları eserleri çevirmek zorunda kaldı. Bu süreçte İslam coğrafyasının dört bir tarafında rasathaneler kuruldu, gezegenlere ve uzaya dair yapılan hesaplamalarla önceki bilim insanlarının yanlışları düzeltildi. Müslüman bilim insanlarının astronomi çalışmaları Avrupa biliminin temelini oluşturdu.
🔸 Halife Biemrillah'ın özel daveti ile Mısır'da çalışmalar yapan İbn Heysem optiğin babası olarak tanınsa da önemli bir astronom olarak farklı başarılar da elde etmişti.
🔸 Alhazen ismiyle Avrupa'da tanınan İbn Heysem, emsallerinden asırlarca evvel Ay'ın bir ışık kaynağı olmadığını ve yansıtıcı görevi gördüğünü izah etmişti.
🔸 12. yüzyılın en farklı, en çalışkan isimlerinden olan Ömer Hayyam şairliği ile tanınsa da esasında astronomi alanına dair önemli çalışmaları olan bir bilim adamıydı.
🔸 Binom formüllerini bulmasına rağmen bu başarı Pascal ve Newton'a mal edilmişti. Otuz yıla yakın bir süre İsfahan Rasathanesi'nde gözlem yapan Hayyam bu süre zarfında Ziç-i Melikşah eserini, yıldız kataloğunu ve Celali takvimini hazırladı.
🔸 Meraga Rasathanesi'nin kurucusu olan Tusi, Hülagü Han'ın başveziriliğini de yapan farklı bir kişilikti. Öyle ki Meraga'daki rasathanenin aletlerinin hemen hepsini kendisi yapmıştı.
🔸 12 yıllık gözlemlerinin ardından yanındaki bilim insanları ile beraber "İlhani cetvelleri"ni ortaya çıkardı. Batlamyus'un eksiklerini ortaya çıkaran Tusi, doğru hesaplamaları ile büyük bir üne kavuştu.
🔸 Döneminde astronomi bilimi zirveye ulaşan Uluğ Bey, Semerkant'ta büyük bir rasathane inşa ettirmişti. Burada Ali Kuşçu, Kadızade Rumi, Cemşid gibi meşhur isimlerle çalıştı.
🔸 Timur'un torunu olması sebebiyle büyük bir şöhrete sahip olan Uluğ Bey hayatını bilime adamıştı. Öyle ki sarayda yaşamak yerine rasathanede çalışarak gökyüzünün haritasını çıkarmıştı.
🔸 Uzun yıllar Semerkant Rasathanesi'nde gözlemler yapan Ali Kuşçu, Uluğ Bey'in yetiştirdiği en önemli bilim adamlarından birisiydi. Ünlü isim Uluğ Bey'in vefatının ardından Maveraünnehir'den ayrıldı ve Fatih Sultan Mehmed'in ısrarları ile İstanbul'a yerleşti.
🔸 Ali Kuşçu gözlemevi ve rasathane kültürünü Osmanlı'ya getiren bilim insanıydı. Ali Kuşçu kısa bir süre içinde İstanbul'un enlem ve boylamlarını ölçtüğü gibi çeşitli güneş saatleri yaptı.