Arama
15 maddede ilahi aşkın sembolü: Ayin-i şerif
Zikir toplantıları olan ayin-i şerifler, sema adıyla da anılır. Ayrıntılı kurallara sahip olan tasavvufi törenler, Allah'a ulaşma yolunun sembolüdür. Mevlana'nın, vecd haliyle yaptığı dönüşlerden ilham alınarak Mevlevi ayinleri şekillendirildi. Burada, elin kaldırılışından atılan adıma kadar her şey bir manevi yolcuğu temsil eder. Sizler için sema törenleri hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.
📌 Şeyhin gelmesinden sonra namaz kılınır, tespih çekilir ve Mesnevi okunur. Kur'an- Kerim kıraatinden sonra şeyh dua eder.
📌 Mevlevî âyini, sözleri Mevlana'ya, bestesi Buhûrîzâde Mustafa Itrî'ye ait olan Yâ Habîballâh Resûl-i Hâlık-ı Yektâ tuî/ Ber güzîn-i Zü'l-Celâl pâk ü bî-hemtâ tuî (Ey Allah'ın sevgilisi! Eşsiz Yaratıcı'nın elçisi sensin. Celal sahibi Allah'ın, kulları arasından seçtiği pak ve mümtaz kişi sensin) dizeleriyle başlayan Farsça na'tın ayakta rast makamında okunmasıyla başlar.
📌 Itri'den önce Mevlana'nın diğer na'tları okunurdu.
📌Kudüme vurulan ilk darb ile peşrev çalınır. Burada semazenler ve şeyhler ellerini hızlıca yere vurup alçak sesle "Allah" diyerek ayağa kalkar.
📌 Semazenler sağa doğru birbirine yaklaşırken şeyh de postun önüne çıkarak selâm verir, ardından sağına dönüp peşrevin ritmine uygun biçimde sağ ayağını ileri, sol ayağını yanına çekmek suretiyle yürümeye başlar.
📌 Peşrev çalınırken şeyh ve semâzenler "Sultan Veled Devri" adı verilen üç devir (semahaneyi üç defa dolaşma) yapar. Devirlerin sonunda şeyh postuna geçer. Semanın ardından başlayan Devr-i Veledî ölümden sonra dirilmeyi sembolize eder. Hırka kabir; sikkesi mezar taşı olarak kabul edilir ve otururken ölmüş sayılır.
📌 Kısa bir ney taksiminden sonra ayin icrası başlar. Kollarını göğüslerinin üzerinde çaprazlama tutan semazenler usulünce hırkalarını çıkarırlar. Bu durum dervişlerin dünyada kendilerini soyutladıklarını gösterir.
📌 Semazenbaşı postun önüne gelerek şeyhin sağ elini, şeyh de onun sikkesini öper. Bu sema için izin dileğidir. Semâzenbaşı, yüzü şeyhe dönük vaziyette iki adım geriye çekilip tekrar şeyhi selâmlarken semâzenler de baş keserler.
📌 Şeyh de bu sırada her birinin mezar taşını simgeleyen sikke adı verilen başlıklarını öper. Bu seremoniye "görüşme" adı verilir. Böylece sema da başlamış olur.
📌 Semazenler hem kendi etrafında hem de semahanede dönmeye başlar. Sağ elleri yukarıya, sol elleri aşağıya açıktır. Bu Hak'tan alıp Hak'ka vermek demektir.
Sema törenlerinde selam bölümü dört kısımdan oluşmaktadır. Bunların ifade ettiği anlam ise şöyledir:
1. Selam: İnsanın kulluğunu idrak etmesi
2. Selam: Allah'ın kudreti karşısında, hayranlık duyulması
3. Selam: Kudret karşısında duyulan hayranlığın aşka dönüşmesi
4. Selam: İnsanın kulluğa dönüşü
📌 Bunların arkasından son yürük semaî ve peşrev de icrâ edildikten sonra Kur'an-ı Kerîm'den "Aşr" suresi okunur. Dua edilip gülbank okunduktan sonra sema töreni bitirilir.