Arama
15 maddede ilahi aşkın sembolü: Ayin-i şerif
Zikir toplantıları olan ayin-i şerifler, sema adıyla da anılır. Ayrıntılı kurallara sahip olan tasavvufi törenler, Allah'a ulaşma yolunun sembolüdür. Mevlana'nın, vecd haliyle yaptığı dönüşlerden ilham alınarak Mevlevi ayinleri şekillendirildi. Burada, elin kaldırılışından atılan adıma kadar her şey bir manevi yolcuğu temsil eder. Sizler için sema törenleri hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.
📌 Semazen, ilk olarak beyaz gömleğini ve altına da özel bir kumaştan dikilmiş aynı renk pantolonu giyer.
📌 Dönerken etekleri yanlara doğru açılan tennure ise semazenin giyerken en çok hassasiyet gösterdiği kıyafettir. İki elle yakasından kollar uzatılarak yukarı doğru kaldırılır. İçten okunan duanın bitmesinden sonra tennure indirilerek giyilir.
📌 Semazenler baş kesip selâm vererek eşiğe basmadan sağ ayakla semâhâneye girer, dereceye göre sıraya girerek şeyhi bekler. Bu sırada semazenler, sağ ayak baş parmağı sol ayak baş parmağının üzerinde diğer bir ifadeyle "mühürlü" olarak ve sol elle sağ omuzu, sağ elle sol omuzu tutup niyaz vaziyetinde ayaktadırlar.
📌 Şeyhin gelmesinden sonra namaz kılınır, tespih çekilir ve Mesnevi okunur. Kur'an- Kerim kıraatinden sonra şeyh dua eder.
📌 Mevlevî âyini, sözleri Mevlana'ya, bestesi Buhûrîzâde Mustafa Itrî'ye ait olan Yâ Habîballâh Resûl-i Hâlık-ı Yektâ tuî/ Ber güzîn-i Zü'l-Celâl pâk ü bî-hemtâ tuî (Ey Allah'ın sevgilisi! Eşsiz Yaratıcı'nın elçisi sensin. Celal sahibi Allah'ın, kulları arasından seçtiği pak ve mümtaz kişi sensin) dizeleriyle başlayan Farsça na'tın ayakta rast makamında okunmasıyla başlar.
📌 Itri'den önce Mevlana'nın diğer na'tları okunurdu.
📌Kudüme vurulan ilk darb ile peşrev çalınır. Burada semazenler ve şeyhler ellerini hızlıca yere vurup alçak sesle "Allah" diyerek ayağa kalkar.
📌 Semazenler sağa doğru birbirine yaklaşırken şeyh de postun önüne çıkarak selâm verir, ardından sağına dönüp peşrevin ritmine uygun biçimde sağ ayağını ileri, sol ayağını yanına çekmek suretiyle yürümeye başlar.
📌 Peşrev çalınırken şeyh ve semâzenler "Sultan Veled Devri" adı verilen üç devir (semahaneyi üç defa dolaşma) yapar. Devirlerin sonunda şeyh postuna geçer. Semanın ardından başlayan Devr-i Veledî ölümden sonra dirilmeyi sembolize eder. Hırka kabir; sikkesi mezar taşı olarak kabul edilir ve otururken ölmüş sayılır.
📌 Kısa bir ney taksiminden sonra ayin icrası başlar. Kollarını göğüslerinin üzerinde çaprazlama tutan semazenler usulünce hırkalarını çıkarırlar. Bu durum dervişlerin dünyada kendilerini soyutladıklarını gösterir.
📌 Semazenbaşı postun önüne gelerek şeyhin sağ elini, şeyh de onun sikkesini öper. Bu sema için izin dileğidir. Semâzenbaşı, yüzü şeyhe dönük vaziyette iki adım geriye çekilip tekrar şeyhi selâmlarken semâzenler de baş keserler.
📌 Şeyh de bu sırada her birinin mezar taşını simgeleyen sikke adı verilen başlıklarını öper. Bu seremoniye "görüşme" adı verilir. Böylece sema da başlamış olur.