Arama
Ashab-ı Kehf olayı nedir?
Müslümanların kıssalarında olduğu kadar Hristiyanlık, Yahudilik ve hatta Hint kutsal kitaplarında da yaygın olarak anılan bir olaydır Ashab-ı Kehf. Putperest bir kavmin içinde Allah'ın varlığına ve birliğine inanan bir grup genç, bu inançlarını açıkça dile getirip putperestliğe karşı çıkmış, taşlanarak öldürülmekten veya zorla din değiştirmekten kurtulmak için mağaraya sığınmışlardır. Bir mağarada yıllar, belki de yüzyıllarca uyuduktan sonra tekrar uyandırılmışlardır. Peki, Kur'an-ı Kerim'de de zikredilen bu olay ne zaman, nerede gerçekleşmiştir? Ölümden sonra dirilişin bir örneği olan bu olay hakkında Kehf suresinde neler anlatılır? Mağaraya sığınanların gerçek sayısı bilinebilir mi?
Kur'ân-ı Kerîm, Ashâb-ı Kehf'in sayısı hakkında ihtilâf olduğunu bildirmekte, köpekleriyle beraber dört veya altı olduklarına dair tahminleri, Kehf Suresinin 22'nci ayetinde "karanlığa taş atma" diye nitelendirmektedir.
"Yedi kişiydiler, sekizincisi köpekleri idi" diyenler hakkında aynı ifade kullanılmadığına göre bu görüşün gerçeğe daha yakın olduğu düşünülmüşse de onların sayısını Allah'ın bileceğini belirten ayet, bu konuda fikir yürütmenin bir sonuç vermeyeceğini ortaya koymaktadır.
Kur'an'da mağaranın yeri bildirilmemekte ancak konumunun kuzey-güney istikametinde olduğu belirtilmektedir. Olayın ne zaman vuku bulduğu ve gençlerin adları hakkında da bilgi verilmemektedir.
Hadis kaynaklarında zikredilmeyen Ashâb-ı Kehf kıssası, tarih ve tefsir kitaplarında çeşitli rivayetler şeklinde geniş olarak nakledilmekte olup bu rivayetler ana hatlarıyla Hristiyan kaynaklarındaki tasvirlere uymaktadır.
Ashâb-ı Kehf'in isimleri ise dokuz kişi olarak, fakat Hristiyan kaynaklarında olduğu gibi farklı şekilde nakledilmekte köpeklerine de "kıtmîr" adı verilmektedir. Kur'ân-ı Kerîm'de Ashâb-ı Kehf ile birlikte anılan rakīm hakkında kaynaklarda birbirinden farklı görüşler yer almaktadır.
Bunun Ashâb-ı Kehf'in içinde bulunduğu vadinin veya dağın yahut memleketlerinin, hatta köpeklerinin adı olduğunu iddia edenlerin yanında, onların adlarının veya maceralarının yazıldığı bir kitâbe, bakır veya kurşun bir levha olduğunu söyleyenler de vardır.
Buhârî de rakīmin kitâbe olduğunu söyler. Bazı tarihçilere ve el-Müsned'deki bir rivayete (IV, 274) göre Ashâbü'r-rakīm, Ashâb-ı Kehf'ten başka kimselerdir. Nakledildiğine göre bunlar yağmurlu bir günde bir mağaraya sığınmak zorunda kalan üç kişiydiler.
Dağdan yuvarlanan bir kaya mağaranın ağzını kapayınca, hayatları boyunca yaptıkları en değerli birer iyiliği anarak bu sıkıntıdan kurtulmaları için Allah'a dua ettiler. Allah da dualarını kabul ederek onları kurtardı. Arap coğrafyacılarına göre ise rakīm bir yer adıdır.
Ashâb-ı Kehf'in Hz. Îsâ'dan önce mi yoksa sonra mı yaşadığı, dolayısıyla hangi dine mensup olduğu konusunda da bir açıklık yoktur.
Kehf suresinin nüzul sebebi ile ilgili rivayete göre, Medine Yahudileri, Kureyş müşrikleri tarafından akıl danışmak üzere kendilerine gönderilen Nadr b. Hâris ile Ukbe b. Muayt'a, üç şeyi Peygamber'e sormalarını tavsiye ederler; eğer bilirse gerçek peygamber olduğunu, aksi halde peygamber olmadığını söylerler.