Evvabin namazı ne zaman, nasıl kılınır? Evvabin namazı kaç rekat, nasıl niyet edilir?

Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.)'in ümmetine tavsiye ettiği fazileti yüksek, akşam namazından sonra veya kuşluk vaktinde kılınan ibadetlerden biri de evvabin namazıdır. Evvâbîn kelimesi 'dönen, Allah'a yönelen, tövbe eden' anlamındaki evvâbın çoğuludur. Bu namaz altı rekât olup akşam namazından sonra, bir iki veya üç selâmla kılınır. Akşam namazının sünnetinden sonra iki ilâ altı rekat arasında kılınan nafile namaza da 'evvabin' denilmiştir. Hz. Peygamber, akşam namazından sonra altı rekat nafile namaz kılanın evvâbinden (günah işleyip, arkasından hemen tövbe eden kimselerden) sayılacağını bildirmiş ve arkasından da şu ayeti okumuştur: 'Rabbiniz, içinizden geçenleri çok iyi bilir. Eğer salih kimseler olursanız, şüphesiz Allah tövbe edenleri affedicidir' (el-İsrâ, 17/25) Nafile namaza dair sıkça sorulan 16 dini soru Hz. Peygamber (s.a.s.), evvâbîn namazının vaktinin kuşluk vakti olduğunu bildirmiştir. (Müslim, Salâtü'l-müsâfirîn, 143, 144; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, IV, 366, 367, 372; Dârimî, Salât, 153). Bunun yanı sıra akşam namazından sonra kılınan nafile namaz için de, 'Evvâbîn namazı' tabiri kullanılmıştır. Hatta fıkıh geleneğinde ve halk arasında bu kullanım daha yaygındır. (Taberânî, el-Mu'cemü'l-evsat, I, 250; VII, 191) Namazda sırasıyla okunacak sure ve dualar! Kur'ân-ı Kerîm'de beş yerde tekil (Sâd 38/17, 19, 30, 44; Kāf 50/32), bir yerde de çoğul (el-İsrâ 17/25) şekliyle geçen bu kelime ile eski peygamberlerin ve salih kulların her zaman Allah'a yöneldikleri, tövbe edip O'na döndükleri anlatılır. Evvabinin tekil ve çoğul haliyle geçtiği ayetler: Duha namazı nasıl kılınır? 'Sen, onların söylediklerine sabret; güçlü kulumuz Dâvûd'u hatırla! Yönü hep Allah'a dönüktü.' (Sad Suresi, 17. Ayet) Her sabah ve her akşam Allah'ın yüceliğini dile getirirken dağları ve çevresinde toplanmışken kuşları Dâvûd'a eşlik ettirdik. Hepsi de Allah'a yönelmişlerdi. (Sad Suresi, 19. Ayet) Biz Dâvûd'a Süleyman'ı armağan ettik. O ne iyi kuldu! Yönü hep Allah'a dönüktü. (Sad Suresi, 30. Ayet) '(Bir yemini vardı.) 'Eline bir demet bitki sapı alıp onunla vur ve böylece yeminini yerine getirmiş ol' (dedik). Gerçekten biz onu sıkıntılara dayanıklı bulduk. O ne güzel bir kuldu! Yönü hep Allah'a dönüktü. (Sad Suresi, 44. Ayet) 'Rabbiniz, içinizden geçenleri çok iyi bilir. Eğer salih kimseler olursanız, şüphesiz Allah tövbe edenleri affedicidir' (el-İsrâ, 17/25) Yukarıdaki âyetler arasında özellikle İsrâ Sûresi'nde geçen evvâbîn kelimesi müfessirler tarafından 'günah işlediğinde derhal tövbe edip Allah'a yönelen, Allah'a itaat ederek hayır işleyen kimseler' şeklinde açıklanmıştır. Hz. Peygamber'den ve ashaptan, akşam namazından sonra nâfile namaz kılmayı teşvik eden hadisler rivayet edilir. Bunlar arasında, akşam namazından sonra kılınan altı rek'at nâfile namazın on iki yıllık ibadete denk olduğu, bu namazı kılan kimsenin günahlarının deniz köpüğü kadar çok olsa da bağışlanacağı, akşam namazından sonra dört rek'at daha kılan kişinin cennetle ödüllendirileceği, onun Kadir gecesini ihya etmiş gibi ecir alacağı, yine bu vakitte yirmi (diğer bir rivayette on) rek'at namaz kılan kimse için Allah'ın cennette bir köşk inşa edeceği şeklinde özendirici hadisler sayılabilir.. Kelime bazı hadislerde de tekil ve çoğul olarak yer almakta ve benzeri anlamlar taşımaktadır. Hz. Sevbân'dan nakledilen şu hadis de, evvâbin namazının önemini belirtir: 'Allah Rasûlü, günün yarısından sonra namaz kılmayı severdi. Hz. Âişe, Ya Resulullah, sen bu saatte de mi namaz kılmayı seviyorsun? dedi. Resulullah (s.a.s.): 'Bu saatte gök kapıları açılır ve Hak Teâla hazretleri, bu saatte kullarına rahmetle bakar. Bu namaz Âdem, Nuh, İbrahim ve İsâ'nın devam ettikleri bir namazdır' buyurdular (el-Askalânî, Bulûgu'l Merâm, Terc. A. Davudoğlu, II, 48) Ebu Hüreyre radıyallahu anh anlatıyor: Hz. Peygamber Evvabin namazına devam ettiği kadar Duha namazına devam etmezdi. (Hakim, fil-Mustedrek) Evvâbin namazının dört rekât olduğuna dâir çeşitli hadisler nakledilmiştir. Akşam namazından sonra ve altı rekât kılındığına dâir hadisler de nakledilir ve bunların uygulamada daha yaygın olduğu bilinmektedir (Tirmizî, Salat) Bir kimse Akşam namazından sonra hiç konuşmadan altı rekat namaz kılsa, o namaz (sevap bakımından) on iki senelik ibadete denk olur.' (Tirmizi, Mevakit, 204) Hz. Peygamber'in rek'at sayısı belirtmeden akşam ile yatsı arasında kılınan bu namazı 'evvâbînin namazı') olarak vasıflandırdığı görülür. (Abdullah b. Mübârek, s. 445, 453; Müttakī el-Hindî, VII, 388). Ancak hadiste, bu nâfile namaza isim verilmesinden ziyade söz konusu namazın Kur'an'da evvâbîn diye nitelendirilen salih kulların namazı grubunda sayılacağını belirten bir övgü dile getirilmiştir. Altı rekâtlık bir namaz olan evvâbîn namazı, tek selamla kılınabileceği gibi ikişer rekat halinde üç selamla da kılınabilir (Şürünbülâlî, Merâkı'l-felâh, I, 148). 1. Rekat 'Niyet ettim Allah rızası için Altı rekat evvabin namazını kılmaya' diye niyet ederiz 2. Rekat Ayağa kalkarak Kıyama dururuz 3. Rekat Ayağa kalkarak Kıyama dururuz 4. Rekat Ayağa kalkarak Kıyama dururuz 5. Rekat Ayağa kalkarak Kıyama dururuz 6. Rekat Ayağa kalkarak Kıyama dururuz Fıkıh mezheplerinin ağırlıklı görüşü, evvâbîn namazının akşam namazından sonra altı rek'at olarak kılınacağı şeklindeyse de akşam namazının farzından sonra kılınan iki rek'at müekked sünnetin bu namaza dahil olup olmadığı tartışmalıdır. Hanefî mezhebinde her iki görüş de vardır. Evvâbîn namazı Mâlikîler'e göre altı, Hanbelîler'e göre dört rek'attır. Hanbelîler, bazı Hanefî fakihleri gibi akşam namazının iki rek'atlık müekked sünnetiyle ardından kılınacak dört rek'atlık mendup namazı ayrı mütalaa ederler. Şâfiî mezhebinde ise evvabîn namazının yirmi rek'at kılınacağı yönündeki rivayetlerin yanı sıra bunun altı, dört, hatta iki rek'at olduğuna dair rivayetler de vardır. Gazzâlî, akşam ile yatsı namazları arasında altı rek'at namaz kılmanın müekked sünnet olduğunu söyler (İhyâʾ, I, 260). Ancak fakihler, akşam namazının müekked sünnetinin iki rek'at olduğunda hemen hemen görüş birliği içinde bulunduğundan evvâbîn namazının gayri müekked sünnet veya mendup bir ibadet olarak mütalaa edilmesi gerekir. Esasen klasik dönem fıkıh kitaplarının bir kısmında böyle bir namazdan hiç söz edilmezken diğer bir kısmında evvâbîn adlandırması yapılmadan bu namaza diğer nâfile namazlar arasında yer verilmiştir.

Evvabin namazı ne zaman, nasıl kılınır? Evvabin namazı kaç rekat, nasıl niyet edilir?

EVVABİN NEDİR?