Fatih Sultan Mehmet'in kütüphanesinde öne çıkan eserler
Fethettiği topraklardan ziyade gönüllere girmenin gerçek fetih olduğunun idrakinde olan Fatih Sultan Mehmed Han, kitapları daima en yakın yoldaşları olarak belledi. Kendisine ithaf edilen eserlerin yanında klasikler, merak ettikleri ve ilmi eserleri kütüphanesinde toplayarak geniş bir koleksiyona sahip olan Sultan II. Mehmet böylece Osmanlı Devleti'nin asırlar boyunca dünyaya hükmedebilmesini sağladı.
Giriş Tarihi: 28.08.2023
10:10
Güncelleme Tarihi: 28.08.2024
16:40
Şerhu Daveti'l Etıbba
🔹 İbn Butlan 'ın meşhur eseri olan Daveti'l Etıbba' nın, Fatih Sultan Mehmed Han'ın kütüphanesinde Ebu'l Hasan Ali b. Hibetullah imzalı şerhi bulunur.
İbn Butlan kimdir?
Bi rivayete göre 1038, diğer bir rivayete göre ise 1066'da vefat eden İbn Butlan, Bağdat asıllı bir nasturidir. Eserleri ve tartışmaları ile ünlü olan hekimdir Batı dünyasında oldukça popülerdir.
🔹 İbn Butlan 'ın eserini esasında bir eleştiri metni olarak da ele alabiliriz. Döneminin yaygın tıp anlayışı nı da eserinde eleştiren usta isim, Daveti'l Etıbba 'da hekimliğe dair bir kılavuz da yazmıştır diyebiliriz.
Selçuklu ve Osmanlı'da hizmet veren ünlü hekimler
Eserin künyesi
"Da'vetü'l-Etıbbâ isimli bu kitap; Murad Hân oğlu, yüce sultan, Sultan Mehmed Hân'ın kütüphanesi için hazırlanmıştır. Allah saltanatını daim kılsın ve devletini ebedî eylesin."
Tercüme-i Coğrafya-i Batlamyus
🔹 Eser esasında meşhur astronom Batlamyus'un "Kitabü'l Coğrafya" isimli kitabının tercümesidir. Yunancadan Arapçaya çevrilmesi yönüyle ehemmiyet arz eder.
Batlamyus kimdir?
108 yılında doğan Batlamyus'un vefat tarihi net değildir. İskenderiyeli olduğu bilinen ve astronomi, coğrafya ve matematikçiliği ile öne çıkan isim, İslam astronomisini ilk elden etkilemiştir.
🔹 Eseri daha önce el-Harezmi, el-Kindi gibi büyük isimler de Arapçaya tercüme etmişlerdir. Lakin bu tercümeler günümüze ulaşmaz. Buradaki nüsha ise Amirutzes'in Yunanca tercümesidir.
Modern astronominin kurucusu: Bitruci
Eserin künyesi
"Bu nüsha Sultan Murad Hân oğlu, Arap ve Acem'in sultanı, Allah'ın yeryüzündeki gölgesi ve halifesi, sultan oğlu sultan, Sultan Mehmed Hân'ın mütalaası için hazırlanmıştır. Allah onun mülk ve hükümranlığını daim eylesin; onun adalet ve ihsanından bütün insanları bolca nasiplendirsin. Âmin."
Kitabü'l Menâzir
🔹 1464-1465 yılları arasında istinsah edilen Kitabü'l Menâzir, meşhur bilim insanı İbnü'l Heysem 'e aittir. Optik ilminin babası olarak anılan İbnü'l Heysem'in eseri optik ilmine dair pek çok malumatı içerir.
İbnü'l Heysem kimdir?
965 - 1040 yılları arasında yaşayan İbnü'l Heysem, optik alanında yaptığı araştırmalar, icatlar ve çalışmalarla bilinir. Orta Çağ'ın en önemli fizikçisi olan İbnü'l Heysem aynı zamanda astronomi, felsefe, matematik gibi alanlara da ilgi duymuştur.
🔹 Eserde optik ilminin tarihi gelişimi ele alındığı gibi teknik meseleler de tüm yönleriyle incelenir. Bu kitap üzerinden Sultan II. Mehmed'in entelektüellik seviyesini görmek mümkündür.
Dünyanın ilk gerçek bilim adamı: İbnü'l Heysem