Arama
Fatih Sultan Mehmet'in kütüphanesinde öne çıkan eserler
Fethettiği topraklardan ziyade gönüllere girmenin gerçek fetih olduğunun idrakinde olan Fatih Sultan Mehmed Han, kitapları daima en yakın yoldaşları olarak belledi. Kendisine ithaf edilen eserlerin yanında klasikler, merak ettikleri ve ilmi eserleri kütüphanesinde toplayarak geniş bir koleksiyona sahip olan Sultan II. Mehmet böylece Osmanlı Devleti'nin asırlar boyunca dünyaya hükmedebilmesini sağladı.
Tercüme-i Coğrafya-i Batlamyus
🔹 Eser esasında meşhur astronom Batlamyus'un "Kitabü'l Coğrafya" isimli kitabının tercümesidir. Yunancadan Arapçaya çevrilmesi yönüyle ehemmiyet arz eder.
Batlamyus kimdir?
108 yılında doğan Batlamyus'un vefat tarihi net değildir. İskenderiyeli olduğu bilinen ve astronomi, coğrafya ve matematikçiliği ile öne çıkan isim, İslam astronomisini ilk elden etkilemiştir.
🔹 Eseri daha önce el-Harezmi, el-Kindi gibi büyük isimler de Arapçaya tercüme etmişlerdir. Lakin bu tercümeler günümüze ulaşmaz. Buradaki nüsha ise Amirutzes'in Yunanca tercümesidir.
Eserin künyesi
"Bu nüsha Sultan Murad Hân oğlu, Arap ve Acem'in sultanı, Allah'ın yeryüzündeki gölgesi ve halifesi, sultan oğlu sultan, Sultan Mehmed Hân'ın mütalaası için hazırlanmıştır. Allah onun mülk ve hükümranlığını daim eylesin; onun adalet ve ihsanından bütün insanları bolca nasiplendirsin. Âmin."
Kitabü'l Menâzir
🔹 1464-1465 yılları arasında istinsah edilen Kitabü'l Menâzir, meşhur bilim insanı İbnü'l Heysem'e aittir. Optik ilminin babası olarak anılan İbnü'l Heysem'in eseri optik ilmine dair pek çok malumatı içerir.
İbnü'l Heysem kimdir?
965 - 1040 yılları arasında yaşayan İbnü'l Heysem, optik alanında yaptığı araştırmalar, icatlar ve çalışmalarla bilinir. Orta Çağ'ın en önemli fizikçisi olan İbnü'l Heysem aynı zamanda astronomi, felsefe, matematik gibi alanlara da ilgi duymuştur.
🔹 Eserde optik ilminin tarihi gelişimi ele alındığı gibi teknik meseleler de tüm yönleriyle incelenir. Bu kitap üzerinden Sultan II. Mehmed'in entelektüellik seviyesini görmek mümkündür.
Eserin künyesi
"Bu nüsha Murad Han oğlu, en yüce hükümdar, en bilge sultan, gökyüzü tarafından desteklenen, düşmanlarına karşı mansur ve muzaffer kılınan, sultan oğlu sultan, Sultan Mehmed Han'ın mütalaası için hazırlanmıştır. Allah hükümdarlığını daim kılsın ve insanlara onun ihsanını yağdırsın."
🔹 İslam tarihinin entelektüel açıdan en bereketli isimlerinden olan Fatih Sultan Mehmed Han, Osmanlı Devleti'nin bekasının ilimle sağlanacağını düşünen bir hakandı. Bu sebepten dolayı kendisi ve sonraki kuşaklar için geniş bir kütüphane tertip etti.
🔹 Matematik, tarih, astronomi, coğrafya, tıp, İslami ilimlere dair seçme eserleri istinsah ettirerek kütüphanesine katan büyük Sultan, çağdaşı olan kral, hükümdarlar okuma-yazma dahi bilmezken ideal bir devlet adamı portresi çizdi.
*Bu içerikte Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı'nın Sultan Fatih'in Şahsi Kitaplığı Yazma Eser Sergisi Kataloğu'ndan faydalanılmıştır.