Arama
Fatih Sultan Mehmet'in kütüphanesinde öne çıkan eserler
Fethettiği topraklardan ziyade gönüllere girmenin gerçek fetih olduğunun idrakinde olan Fatih Sultan Mehmed Han, kitapları daima en yakın yoldaşları olarak belledi. Kendisine ithaf edilen eserlerin yanında klasikler, merak ettikleri ve ilmi eserleri kütüphanesinde toplayarak geniş bir koleksiyona sahip olan Sultan II. Mehmet böylece Osmanlı Devleti'nin asırlar boyunca dünyaya hükmedebilmesini sağladı.
Zahîre-i Hârizmşâhî
🔹 Fars dili ile tıb ilmine dair kaleme alınan ilk eserdir. Zeynüddin İsmail b. Hasen el-Cürcani bu eseri telif ederek tıp ilmi okuyan Farisi talebelerin çok fazla kitapla uğraşarak ilimden uzaklaşmalarını da engeller.
Zeynüddin İsmail b. Hasen el-Cürcani kimdir?
1043 - 1137 yılları arasınd ayaşayan İsmail Cürcani, Ebu Sadık en Nişaburi'nin talebelerindendir. Uzun yıllar boyunca Muhammed Kutbüddin Şah'ın himayesinde kalan İsmail Cürcani bu sayede önemli eserler yazmıştır.
🔹 Cürcani, bu eserinde döneminin önemli gördüğü tüm tıbbi hususlarını ansiklopedik bir düzen içerisinde toplar. Zahîre-i Hârizmşâhî toplam on bölümden müteşekkildir.
Eserin künyesi
"Bu kitap et-Tıbbu'l-Hârizmşâhî olup dönemin şeyhi, öncekilerin Galen'i, Hâce İsmâil b. el-Hasan b. Muhammed el-Hüseynî el-Cürcânî'nin eseridir. Allah onun ruhunu şâd eylesin. Bu nüsha Murad Hân oğlu, yüce sultan, Allah'ın yeryüzündeki halifesi, Sultan Mehmed Hân'ın mütalaası için hazırlanmıştır. Allah Teâlâ, saltanatını daim kılsın."
Mir'âtü'ş-Şifâ fî Def'i'd-Dâ
🔹 Döneminin önemli alimlerinden olan Mesud b. Hakimeddin tarafından yazılan "Mir'âtü'ş-Şifâ fî Def'i'd-Dâ", bizzat Sultan II. Mehmed'e ithaf edilen bir eserdir.
🔹 Ansiklopedik tıp kitabı olma özelliği öne çıkan eser, sağlıklı yaşamaın esasları ve hastalıklardan uzak kalma yönlerini ihtiva eder. İki ana bölümden müteşekkil olan Mir'âtü'ş-Şifâ fî Def'i'd-Dâ, Osmanlı dönemi telifleri arasında mühim bir yere aittir.
Eserin künyesi
"Bu nüsha Sultan Murad Hân oğlu, yüce sultan, mükerrem hakan, Arap ve Acem sultanlarının efendisi, Allah'ın yeryüzündeki gölgesi, sultan oğlu sultan, Sultan Mehmed Hân'ın kütüphanesi için hazırlanmıştır. Allah mülkünü daim kılsın."
Şerhu Daveti'l Etıbba
🔹 İbn Butlan'ın meşhur eseri olan Daveti'l Etıbba'nın, Fatih Sultan Mehmed Han'ın kütüphanesinde Ebu'l Hasan Ali b. Hibetullah imzalı şerhi bulunur.
İbn Butlan kimdir?
Bi rivayete göre 1038, diğer bir rivayete göre ise 1066'da vefat eden İbn Butlan, Bağdat asıllı bir nasturidir. Eserleri ve tartışmaları ile ünlü olan hekimdir Batı dünyasında oldukça popülerdir.
🔹 İbn Butlan'ın eserini esasında bir eleştiri metni olarak da ele alabiliriz. Döneminin yaygın tıp anlayışını da eserinde eleştiren usta isim, Daveti'l Etıbba'da hekimliğe dair bir kılavuz da yazmıştır diyebiliriz.