Arama
Fitne ile ilgili ayetler
Kur'an-ı Kerim'de imtihan, sınama, sapma gibi manalarıyla karşımıza çıkan fitne hakkında birçok ayet-i kerime bulunur. Öyle ki Bakara Suresi'nin 191'inci ayetinde "Fitne öldürmekten daha şiddetli bir suçtur" buyrulmuştur. Yüce Allah (CC), inkarcıların müminlerin inançlarına yönelttiği fitnenin taşıdığı tehlikenin büyüklüğünü vurgular. Peki, fitne kavramı Kur'an-ı Kerim'de nasıl geçer?
🔸 Şeytanın kışkırtması sonucu Hz. Adem ile Havva yasak elmadan yer ve Allah'a karşı gelerek yollarını şaşırmış olur. Taha Suresi'nin 121. ayetinde yer alan karşı gelerek yolu şaşırma ifadeleri fitne kavramının geçtiği bir başka yerdir.
"Nihayet ikisi de o ağaçtan yediler. Bunun üzerine mahrem yerleri kendilerine göründü, üstlerini cennet yaprağıyla örtmeye çalıştılar. Böylece Âdem rabbine karşı gelmiş ve yolunu şaşırmıştı." (Taha Suresi, 121. ayet)
↪ Tefsiri: Genellikle müfessirler bu ayetlerle Kur'an'da uyarılara tekrar tekrar yer verildiğini bildiren 113. ayet arasında bağ kurarlar; burada, insanoğlunun ilahi uyarılar karşısındaki hatalı tutumunun ilk atasından beri görülen bir durum olduğuna işaret bulunduğunu belirtirler . Bu sureden önce inen Sad ve A'raf surelerinde Adem'in yaratılması ve İblis'in ilahi buyruğa karşı gelmesi olayına geniş yer verilmiştir. Yine A'raf suresinde Adem'e –yasak ağaca yaklaşmamaları koşuluyla– eşiyle birlikte cennette kalma imkanı verildiğinden, fakat şeytanın kışkırtması sonucu buradan çıkarıldıklarından, ardından da yaptıkları yüzünden derin pişmanlık duyduklarından söz edilmiştir. Aynı konulara farklı bağlamlarda ve farklı üslûplarla değinilmesi, Kur'an'ın hususiyetleri hakkında bilgi sahibi olanlar için yabancı bir durum değildir. Burada önceki değinilerden farklı olarak Adem'in tövbesinin kabul edildiğinden hatta onun seçkin kılındığından yani peygamber olarak görevlendirildiğinden söz edilmektedir.
🔸 Allah'ın emrini yerine getirmediği için Rabbi'nin huzurundan kovulan şeytan, ahiret gününe kadar insanları yoldan çıkarma emeli içerisinde olacaktır. Fitneyi görev edinen şeytana dair, Hicr Suresi 39. ayette, iblisin tuzaklarına samimi kulların kapılmayacağını ancak diğerlerinin sapması için derin gayret içerisinde olacağı bildirilir.
"İblis, "Rabbim! Benim sapmama imkân verdiğin için yemin olsun ki ben de yeryüzünde onlara (günahları) şirin göstereceğim ve -aralarından senin samimi kulların hariç- onların topunu kesinlikle yoldan çıkaracağım." (Hicr Suresi, 39. ayet)
↪ Tefsiri: İblis'in, emri yerine getirmediği gibi, yeniden dirilme gününe kadar yaşaması için dilekte bulunarak bu süre içinde insanları yoldan çıkarmaya ahdetmesinin, insanın sahip olduğu ayrıcalığı hazmedememesinden ve onu kıskanmasından, özellikle rahmetten kovulmasına Adem'in yaratılışının sebep olduğu şeklindeki vehminden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Halbuki aslında böyle bir cezaya çarptırılmasının asıl sebebi, kendi küstahlığı ve isyanı idi. Muhtemelen İblis, içten içe kendi günahına yine kendisinin kulluktaki samimiyetsizliğinin sebep olduğunu da düşündüğü için, bu tecrübesinden hareketle samimi kullara zarar veremeyeceğini ifade etmektedir.