Fuat Sezgin'in zorla tutulan kütüphanesi
Dünyanın en önemli İslam Bilim Tarihi akademisyenlerinden biri olan Prof. Dr. Fuat Sezgin'in, yarım asra yakın bir süre boyunca emek verdiği 45 bin ciltlik kütüphanesine Almanya tarafından el konuldu ve çoğu el yazması olan bu arşivin Türkiye'ye getirilmesine izin verilmiyor. Ömrünü İslam Bilim Tarihine adayan ve dünya bilim tarihini yeniden yazan Fuat Sezgin'in müstesna kütüphanesi için en son uzlaşma kararı çıkmasına rağmen durumda bir değişiklik olmadı.
Giriş Tarihi: 07.06.2023
14:23
Sesli dinlemek için tıklayınız.
➡ Sezgin'in başkanlığını yaptığı vakıf, bir kamu vakfı değil, özel bir vakıftı. Bu vakıf, üniversite bünyesindeki enstitü ile yaptığı anlaşma sonucunda yüksek lisans ve doktora öğrencileri yetiştiriyordu.
➡ Vakfın mütevelli heyetinde Arap ülkelerinden temsilciler, Fuat Sezgin ve Goethe Üniversitesi'nden bir temsilci bulunuyordu. Vakfın bulunduğu devasa bina, Kuveyt devleti tarafından alınıp -vakıf kapandığı gün tekrar Kuveyt devletine iade edilmesi şartıyla- vakfa bağışlanmıştı.
ENSTİTÜDE SEZGİN'İN KİŞİSEL KÜTÜPHANESİ DE BULUNUYORDU ➡ Enstitü, kuruluşunun ardından İslam Bilim Tarihi alanında tüm baskıları ortadan kalkmaya yüz tutan temel kaynakları, bu kaynakların Avrupa dillerine tercümelerini ve bu konular hakkındaki çalışmalarla makaleleri kronolojik bir sıralama ve sistematik bir düzenleme ile kopyalamaya başladı.
➡ Almanya'da İslam tarihi çalışmak isteyen herkese temel bir yönelim sunan Enstitü, ana kaynakları bir arada bulunduruyordu. Enstitüde Sezgin'in himayesinde, binlerce değerli el yazması eserin bulunduğu şahsi bir kütüphane de vardı.
İSLAM BİLİM TARİHİNE İLGİSİZLİK ARTMIŞTI ➡ Fuat Sezgin'in himayesindeki Enstitü, öncü çalışmalarını arttırırken, kuruluşundan 30 yıl sonra Almanya'da İslam Bilim Tarihine genel bir ilgisizlik de başladı.
➡ Ülke genelinde bilim tarihi fakülteleri kapanmaya başladı; Arap-İslam Bilimleri Tarih Enstitüsü de bir süre "bölümsüz" kaldı. Enstitünün fizik ya da matematik bölümüne bağlanması çabaları ilgisizlikle sonuçlandı ve bu bölümler uzun yıllar boyunca öğrenci yetiştirmemeye başladı. Tam bir özel vakıf olarak çalışmalarına devam etti.
➡ Ömrünü bilim tarihine adayan Fuat Sezgin, gidişattan memnun değildi. Hayatını bu alandaki çalışmaların yaygınlaşmasına adayan, iğneyle kuyu kazar gibi en ufak bir harfin, bilginin, kitabın peşinde haftalar geçiren büyük bir ilim adamı için bu alana ilgisizlik korkunç bir durumdu.
MÜZEDEN KÜTÜPHANEYE, PEK ÇOK KURUM KAZANDIRDI ➡ Bu gelişmelere paralel olarak, İstanbul'da Gülhane Parkı Merkez binasında "Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı" kuruldu. Almanya'da Sezgin öncülüğünde kurulan vakıf ve enstitüye ilgi azalırken, İstanbul'da "bilimler tarihi konulu ulusal ve uluslararası akademik toplantılar, konferanslar düzenlemek" amacıyla kurulan yeni vakıf, Sezgin için bir mutluluk kaynağı oldu.
➡ Gülhane Parkı içinde ve yine Sezgin'in olağanüstü gayretleriyle İstanbul Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi de tesis edildi. Müzede 700'den fazla eserle Müslüman bilim adamlarının yüzyıllar boyu insanlığa armağan ettiği icat ve keşifler sergileniyor.