Arama
Hadis ilmini anlamanızı kolaylaştıracak terimler
Müslümanlar, İslam'ı iki ana kaynaktan öğrenir. Bunlar, hidayet rehberi olan Kur'an-ı Kerim ve Hz. Peygamber'in çağlara ışık tutan hadis-i şerifleridir. Peygamberimizin örnek hayatı ve hadis-i şerifleri olmadan yüce kitabımızı doğru anlamak ve yaşanan hayata tatbik etmek mümkün değildir. Buna giden en önemli yol ise Allah Resulü'nün sözlerinin tam manasıyla anlaşılmasından geçer. Sizler için hadis ilmini anlamanızı kolaylaştıracak terimleri derledik.
📒 Sözlükte "ezberlemek ve muhafaza etmek" manalarına gelen hıfz, hadis usulünde genellikle ravinin rivayet ettiği hadisleri güzelce ezberleyip muhafaza etmesi, yeri geldiğinde eksiksiz ve fazlasız olarak kendi talebelerine rivayet edebilme yeteneğine denir.
📒 Sözlükte "iyi ve güzel" anlamına gelen sıfattır. Terim olarak sahihle aynı anlamda kullanılır. İsnadı sahih bir hadisten söz ederken bazen lehu isnâdun eeyyidun demiştir. Ahmed b. Hanbel, Ali İbnu'l-Medînî de aynı tabiri kullanmıştır.
➡️ Ceyyid, bazı hadisciler tarafından tamamen sahih karşılığı olarak kullanılmıştır. Bu takdirde aralarında ıstılah yönünden hiçbir fark yoktur. İbnu's-Salâh'a göre de ceyyid ile sahih aynı manaya gelir. Aralarında önemli bir fark söz konusu değildir. Bununla birlikte bazı hadis âlimleri ceyyidi sahihle aynı manada görmemişlerdir.
📒 Hadisin sahih olmaması anlamına gelen bir deyimdir. Bir hadisin gerekli sıhhat şartlarını taşımaması sebebiyle hakkında sahih hükmü verilemediğini ifade eder. Şu var ki muhaddisler, bu tabiri kullanmakla hadisin mutlaka zayıf olduğunu ifade etmiş olmazlar.
➡️ Hakkında bu tabir kullanılan hadis, sadece hakkında sahih hükmü verilemeyendir. Tabiatiyle böyle bir hadis zayıf olabileceği gibi, hasen de olabilir.
📒 Ahberanâ icâzeten, "Bize icazet yoluyla rivayet etti" demektir.
➡️ Bazı muhaddisler tarafından icazet metoduyla alınmış hadislerin rivayetinde kullanılmış eda kiplerindendir.
📒 Sözlük bakımından akîde kelimesinin çoğulu olan akâ'id genelde inanç sistemi, inanç esasları manasında kullanılan bir İslami terimdir. Hadis ilminde akâ'id, cami' veya musannef denilen ve belli başlı konulardaki hadisleri ihtiva eden ana konulardan biridir. Akâ'id konusu, îman ve iman esaslarıyla ilgili hadisleri ihtiva eder.
➡️ Akâ'id konusundaki hadisler bazen ayrı bir kitapta toplanır. İbn Huzeyine'nin Kitâbu't-Tevhîdi el-Beyhakî'nin Kitâbu'l-Esmâ ve's-Sıfat'ı gibi. Bu bölümün adı bazı hadis kitaplarında Tevhîd ve Sıfat başlığı altında görülür.